Ο Ντόναλντ Τραμπ έκρινε ότι η ευρείας κλίμακας έρευνα για υπόθεση διαφθοράς που επεκτείνεται το τρέχον διάστημα σε κύκλους της ουκρανικής εξουσίας «δεν βοηθάει» τις διαπραγματεύσεις για να τερματιστεί ο πόλεμος με... τη Ρωσία.
«Η Ουκρανία έχει μερικά δύσκολα προβληματάκια», σχολίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροσκάφους, μερικές ώρες μετά τις διαπραγματεύσεις αμερικανικής και ουκρανικής αντιπροσωπείας στη Φλόριντα, που πάντως δεν έφεραν κάποια σημαντική πρόοδο. «Υπάρχει μια υπόθεση διαφθοράς που δεν βοηθάει», επέμεινε.
Η ευρείας κλίμακας έρευνα για υπόθεση διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα, που αποκαλύφθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, οδήγησε στην απαλλαγή από τα καθήκοντά του την Παρασκευή του Αντρίι Γέρμακ, του δεξιού χεριού του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ο κ. Γέρμακ χειριζόταν ως την περασμένη εβδομάδα τις συνομιλίες του Κιέβου με την Ουάσιγκτον.
Στο μεταξύ, Ουκρανοί διαπραγματευτές συναντήθηκαν με Αμερικανούς αξιωματούχους στη Φλόριντα για να ξεκαθαρίσουν τις λεπτομέρειες του προτεινόμενου από την Ουάσινγκτον πλαισίου για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς το Κίεβο αντιμετωπίζει πίεση τόσο στο στρατιωτικό όσο και στο πολιτικό μέτωπο.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο· ο ειδικός απεσταλμένος, Στιβ Γουίτκοφ· και ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με ουκρανική αντιπροσωπεία την Κυριακή, πριν από τις προγραμματισμένες συνομιλίες των ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα στη Μόσχα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και άμυνας της Ουκρανίας, δημοσίευσε φωτογραφία της συνάντησης στο X και την περιέγραψε ως επικεντρωμένη στα «βήματα προς την επίτευξη δίκαιης ειρήνης».
Πηγή κοντά στην ουκρανική αντιπροσωπεία είπε αργότερα στο AFP ότι οι συνομιλίες «δεν ήταν εύκολες» και ότι «η αναζήτηση διατυπώσεων και λύσεων συνεχίζεται. Όλοι ενδιαφέρονται για ένα πρακτικό αποτέλεσμα ώστε να υπάρξει αντικείμενο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας».
Οι διπλωμάτες επικεντρώθηκαν σε αναθεωρήσεις ενός προτεινόμενου σχεδίου 28 σημείων που είχε αναπτυχθεί σε διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας. Το σχέδιο αυτό έχει επικριθεί ως υπερβολικά ευνοϊκό στις ρωσικές απαιτήσεις. Καθώς άρχιζε η συνάντηση την Κυριακή, ο Ρούμπιο επιχείρησε να καθησυχάσει την Ουκρανία.
Ο Ρούμπιο δήλωσε: «Ο τελικός στόχος, προφανώς, δεν είναι απλώς ο τερματισμός του πολέμου. Είναι επίσης να εξασφαλιστεί ένα τέλος που αφήνει την Ουκρανία κυρίαρχη και ανεξάρτητη, με μια πραγματική ευκαιρία για ευημερία».
«Δεν πρόκειται απλώς για συμφωνίες ειρήνης», πρόσθεσε, καθώς οι ομάδες κάθονταν στο Shell Bay Club, ένα κλαμπ γκολφ και ρακέτας που ανέπτυξε ο Γουίτκοφ στο Hallandale Beach.
Ο Ουμέροφ απάντησε εκφράζοντας την εκτίμηση της χώρας του για τις προσπάθειες των ΗΠΑ, ένα μήνυμα σε μεγάλο βαθμό προσανατολισμένο στον Τραμπ, ο οποίος έχει στο παρελθόν υποστηρίξει ότι η Ουκρανία δεν ήταν αρκετά ευγνώμων για τη βοήθεια των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου. «Οι ΗΠΑ μας στηρίζουν. Οι ΗΠΑ εργάζονται στο πλευρό μας», είπε.
Ο Ρούμπιο είπε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι η συνάντηση ήταν παραγωγική αλλά απαιτείται περισσότερη δουλειά στην αναζήτηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Δεν είναι μόνο οι όροι που τερματίζουν τις μάχες», είπε. «Είναι και οι όροι που θέτουν την Ουκρανία σε πορεία μακροπρόθεσμης ευημερίας… Κτίσαμε πάνω σε αυτό σήμερα, αλλά μένει δουλειά ακόμα».
Πρόσθεσε: «Υπάρχουν πολλά κινούμενα κομμάτια, και φυσικά υπάρχει και μια άλλη πλευρά που πρέπει να συμμετάσχει στην εξίσωση. Αυτό θα συνεχιστεί αργότερα αυτή την εβδομάδα, όταν ο κ. Γουίτκοφ ταξιδέψει στη Μόσχα, παρόλο που έχουμε ήδη κάποιου είδους επαφές με τη ρωσική πλευρά και έχουμε μια αρκετά καλή εικόνα των απόψεών τους».
Ο Ρούμπιο είπε επίσης ότι στόχος είναι να δημιουργηθεί μια πορεία που θα αφήνει την Ουκρανία κυρίαρχη και ανεξάρτητη.
«Παραμένουμε ρεαλιστές για το πόσο δύσκολο είναι αυτό, αλλά αισιόδοξοι, ιδιαίτερα καθώς έχουμε σημειώσει πρόοδο. Υπάρχει μια κοινή αντίληψη ότι δεν είναι μόνο θέμα τερματισμού του πολέμου… αλλά εξασφάλισης του μέλλοντος της Ουκρανίας, ενός μέλλοντος που ελπίζουμε ότι θα είναι πιο ευημερούν από ποτέ», είπε.
Μιλώντας μετά το πέρας των συνομιλιών την Κυριακή, ο Τραμπ δήλωσε ότι υπάρχει «καλή πιθανότητα» για μια συμφωνία τερματισμού του πολέμου.
Τουλάχιστον έξι άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν σε όλη την Ουκρανία το Σαββατοκύριακο. Επίθεση με drone στα περίχωρα του Κιέβου το βράδυ του Σαββάτου σκότωσε έναν άνθρωπο και τραυμάτισε 11, όπως είπε ο περιφερειακός κυβερνήτης.
Πηγή ασφαλείας της Ουκρανίας είπε ότι το Κίεβο ήταν υπεύθυνο για τις επιθέσεις με θαλάσσια drones σε δύο δεξαμενόπλοια πετρελαίου στα ανοικτά των τουρκικών ακτών στη Μαύρη Θάλασσα, τα οποία θεωρούσε ότι μετέφεραν παράνομα ρωσικό πετρέλαιο υπό κυρώσεις.
Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στις λεπτομέρειες ενός σχεδίου-πλαισίου για τον τερματισμό του πολέμου, περισσότερο από τρία χρόνια μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Οι ΗΠΑ έχουν περιορίσει την αρχική εκδοχή του σχεδίου μετά από κριτική από το Κίεβο και την Ευρώπη ότι ήταν υπερβολικά ευνοϊκό για τη Ρωσία, αλλά το περιεχόμενο των τελευταίων προτάσεων παραμένει ασαφές. Ο Γουίτκοφ, Νεοϋορκέζος επιχειρηματίας ακινήτων που έγινε αξιωματούχος του Τραμπ, αναμένεται να ταξιδέψει στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα.
Ο πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκίι Κίσλιτσια, μέλος της αντιπροσωπείας, έγραψε μήνυμα στο X πριν από τη συνάντηση: «Όπως θα έλεγε ένας μετεωρολόγος, υπάρχει εγγενής δυσκολία στις προβλέψεις επειδή η ατμόσφαιρα είναι ένα χαοτικό σύστημα, όπου μικρές αλλαγές μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλα αποτελέσματα», συνοδεύοντας το μήνυμα με φωτογραφία του συννεφιασμένου ουρανού του Μαϊάμι.
Το αρχικό 28-σημείων σχέδιο ΗΠΑ–Ρωσίας είχε καταρτιστεί τον προηγούμενο μήνα από τον ειδικό απεσταλμένο του Πούτιν, Κιρίλ Ντμίτριεφ, και τον Γουίτκοφ. Προέβλεπε η Ουκρανία να αποσυρθεί από πόλεις που ελέγχει στο Ντονμπάς, να περιορίσει το μέγεθος του στρατού της και να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η αρχική πρόταση της Ουάσινγκτον –συνταγμένη χωρίς τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών συμμάχων της Ουκρανίας– θα απαιτούσε από το Κίεβο να αποσυρθεί από την ανατολική περιφέρεια Ντονέτσκ και θα οδηγούσε σε ντε φάκτο αναγνώριση των περιοχών Ντονέτσκ, Κριμαίας και Λουχάνσκ ως ρωσικές.
Κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στην Ελβετία –με επικεφαλής τον Ρούμπιο και Ουκρανούς διαπραγματευτές– το σχέδιο αναθεωρήθηκε σημαντικά. Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι εταίροι του λένε ότι η υπάρχουσα γραμμή του μετώπου πρέπει να αποτελεί το σημείο εκκίνησης για κάθε συζήτηση περί εδαφών. Τονίζουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει αναγνώριση εδαφών που κατέλαβε στρατιωτικά η Ρωσία και ότι το Κίεβο πρέπει να αποφασίζει μόνο του εάν θα ενταχθεί στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ – κάτι που το Κρεμλίνο θέλει να μπλοκάρει ή να θέσει υπό προϋποθέσεις.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε ότι αναμένει πως τα αποτελέσματα των πρόσφατων συναντήσεων με τις ΗΠΑ στη Γενεύη θα «οριστικοποιηθούν».
Οι συνομιλίες στις ΗΠΑ γίνονται εν μέσω αναταραχής για την ουκρανική κυβέρνηση. Ο ισχυρός επικεφαλής του γραφείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, αναγκάστηκε να παραιτηθεί την Παρασκευή αφού το διαμέρισμά του ερευνήθηκε από αντικατασταλτικούς αξιωματούχους που διερευνούσαν σκάνδαλο μίζας.
Ο Γερμάκ ήταν ο βασικός διαπραγματευτής στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Ο Ζελένσκι έχει πει ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία στη Φλόριντα περιλαμβάνει τον Αντρίι Χνάτοβ, αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας· τον Αντρίι Σίμπιχα, υπουργό Εξωτερικών· και τον Ρουστέμ Ουμέροφ, επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας.
Η Ουκρανία δέχεται σημαντική πίεση από την Ουάσινγκτον να συμφωνήσει στους όρους μιας συμφωνίας, ενώ ο Ζελένσκι βρίσκεται σε ολοένα πιο δύσκολη θέση. Η Ρωσία σημειώνει μικρά αλλά σταθερά κέρδη στην πρώτη γραμμή και οι ουκρανικές πόλεις υποφέρουν από ωριαίες διακοπές ρεύματος λόγω των συνεχιζόμενων επιθέσεων στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Ο Ζελένσκι έχει πει ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της ιστορίας της, αλλά υποσχέθηκε στον λαό του σε δραματικό διάγγελμα την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν θα προδώσει τη χώρα.
Ο Βαλερίι Ζαλούζνι, πρέσβης της Ουκρανίας στη Βρετανία και πρώην αρχιστράτηγος, που θεωρείται πιθανός μελλοντικός υποψήφιος για την προεδρία, έγραψε στην Telegraph: «Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, όπου μια βιαστική ειρήνη θα οδηγήσει μόνο σε καταστροφική ήττα και απώλεια ανεξαρτησίας».
Είπε ότι «αποτελεσματικές εγγυήσεις ασφάλειας» είναι απαραίτητες για οποιοδήποτε πλαίσιο.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, θα συναντήσει τον Ζελένσκι στο Παρίσι τη Δευτέρα. «Η ειρήνη είναι εφικτή, εάν ο Βλαντίμιρ Πούτιν εγκαταλείψει την παραληρηματική του ελπίδα να ανασυστήσει τη Σοβιετική αυτοκρατορία υποτάσσοντας πρώτα την Ουκρανία», είπε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, στη La Tribune Dimanche.
Ο Μπαρό δήλωσε: «Ο Βλαντίμιρ Πούτιν πρέπει να δεχτεί κατάπαυση πυρός ή να αποδεχθεί ότι η Ρωσία θα εκτεθεί σε νέες κυρώσεις που θα εξαντλήσουν την οικονομία της, καθώς και σε ενισχυμένη ευρωπαϊκή υποστήριξη προς την Ουκρανία».
