Τέσσερα ηχηρά μηνύματα που έχουν να κάνουν με τη σχέση της Ελλάδας με τους εταίρους-δανειστές μετά την έξοδο από το μνημόνιο αλλά...
και δύο «καρφώματα», σχετικά με το κόστος της ελληνικής περιπέτειας και την επόμενη μέρα χρηματοδότησης, προκαλούν προβληματισμό αλλά και ανησυχία στην κυβέρνηση αναφορικά με την πορεία των οικονομικών εξελίξεων μέσα στους προσεχείς, κρίσιμους μήνες.
Μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία, φαίνεται ότι οι εξελίξεις επιταχύνονται, κάτι που δημιουργεί αυξημένη πίεση στην κυβέρνηση για να τελειώσει με όλα τα προαπαιτούμενα, εάν θέλει να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους.
Όμως, την ίδια στιγμή, η «καθαρή έξοδος» στις αγορές «θολώνει» μέρα με την ημέρα, καθώς τα επιτόκια των κρατικών τίτλων παρουσιάζουν και πάλι σημάδια αξιοσημείωτης ανόδου. Επιπλέον, ουδείς μπορεί να προβλέψει αν θα ενταθεί η νευρικότητα στις αγορές τους προσεχείς μήνες ή ενδεχομένως προκύψουν γεωπολιτικοί κίνδυνοι που μπορεί να ανατρέψουν τους οικονομικούς σχεδιασμούς.
Τα μηνύματα λοιπόν που μας έρχονται από το διεθνές περιβάλλον είναι τα εξής:
1. Η νέα γερμανική κυβέρνηση
Η συμφωνία Μέρκελ – Σουλτς και η τοποθέτηση του σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς στη θέση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μπορεί να εκτονώνει εν μέρει την κατάσταση εντός Ευρώπης σε σχέση με την… τοξικότητα του τέως υπουργού Οικονομικών, ωστόσο η πειθαρχία για το ελληνικό ζήτημα είναι εκ των ων ουκ άνευ. Από τις δηλώσεις Σολτς φάνηκε ξεκάθαρα η υποστήριξη στην πολιτική Σόιμπλε σε ό,τι αφορά τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και την τήρηση των συμφωνηθέντων στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης.
Επιπλέον, σύμφωνα με όσα μεταφέρονται από το παρασκήνιο του Βερολίνου, η Μέρκελ δέχθηκε να δώσει το υπουργείο Οικονομικών στους Σοσιαλδημοκράτες, αφού ο Σουλτς δέχθηκε την απαίτηση της Μέρκελ για συνέχιση της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Ειδικά για την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, είναι ξεκάθαροι οι όροι έτσι όπως αυτοί έχουν αποφασιστεί από το Eurogroup.
2. Η εσπευσμένη επιστροφή του «κουαρτέτου» στην Αθήνα
Το κλίμα νευρικότητας στις αγορές κινητοποιεί το «κουαρτέτο», το οποίο θα έρθει μέσα στις επόμενες ημέρες και πάντως νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό. Μετά και τον σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης, οι εξελίξεις «τρέχουν» και κύριο μέλημα των εταίρων-δανειστών είναι η προετοιμασία της Ελλάδας στη μετα-μνημονιακή εποχή, με φόντο το ενδεχόμενο να συνεχιστεί το κλίμα νευρικότητας στις αγορές.
Την Καθαρή Δευτέρα πραγματοποιείται διπλή συνεδρίαση του Eurogroup, με πρώτο θέμα την Ελλάδα και με έντονη την ανησυχία για την πορεία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Η ανησυχία των Ευρωπαίων υπουργών σχετίζεται με το ενδεχόμενο να προκληθούν νέα προβλήματα στις ελληνικές τράπεζες στην περίπτωση που διαταραχθεί περισσότερο το διεθνές κλίμα και ταυτόχρονα υπάρχουν ενδείξεις για αποκλίσεις των δημοσιονομικών, μακροοικονομικών και τραπεζικών μεγεθών.
Την ίδια ημέρα, αναμένεται να εγκριθεί το επικαιροποιημένο μνημόνιο και να δοθεί εντολή εκταμίευσης της δόσης των 5,7 δισ. ευρώ, ενώ θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι τελικές παρατηρήσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων με φόντο το συμπληρωματικό μνημόνιο.
3. «Γκάζια» από τον SSM
Στις 27-28 Φεβρουαρίου θα βρεθεί στην Αθήνα η επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, Ντανιέλ Νουί, η οποία θα συναντηθεί με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα αλλά και τους επικεφαλής των τραπεζών στους οποίους θα αναλύσει τις δραματικές επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και ταυτόχρονα υπάρξει μεγαλύτερη νευρικότητα στις αγορές.
Η κα Νουί αναμένεται να ζητήσει συγκεκριμένο σχέδιο κινήσεων προς την κατεύθυνση μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παροτρύνοντας τις διοικήσεις να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις, πωλήσεις δανείων και ταχύτερη διεξαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Οι ευρωπαϊκές τραπεζικές Αρχές δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για τις μακροχρόνιες ρυθμίσεις δανείων και λιγότερο για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Κι αυτό, γιατί έχει σημασία να μην καταρρεύσουν οι τιμές των ακινήτων που είναι υποθηκευμένα, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά προς το παρόν για τα περισσότερα funds.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει καταστεί σαφές προς την ελληνική κυβέρνηση ότι όλα τα επαγγελματικά ακίνητα που έχουν «κοκκινίσει» είναι υπό πλειστηριασμό, ενώ ταυτόχρονα θα επιδιωχθεί να περιοριστεί ο αριθμός των προστατευμένων από τον νόμο Κατσέλη, για τον οποίο η τέταρτη αξιολόγηση περιλαμβάνει… δυσάρεστες αλλαγές.
4. Τέταρτη αξιολόγηση
Η ελληνική κυβέρνηση έχει λάβει το μήνυμα ότι μέσα στην άνοιξη πρέπει να έχουν τελειώσει τα θέματα των αντικειμενικών αξιών, να έχουν προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί για τις ιδιωτικοποιήσεις, να ολοκληρωθούν οι σαρωτικές αλλαγές στη λειτουργία του Δημοσίου, να περιοριστούν οι δαπάνες υγείας κ.ά. Σε διαφορετική περίπτωση, θα είναι προβληματική η εκταμίευση του επόμενου πακέτου δόσεων ύψους 11,7 δισ. ευρώ έτσι ώστε να υπάρχει το «μαξιλάρι» ασφαλείας περίπου 19 δισ. ευρώ για να βγούμε στις αγορές.
Η προληπτική γραμμή στήριξης… τρομοκρατεί
Η «βόμβα» Βίζερ για κόστος άνω των 200 δισ. ευρώ λόγω της «περήφανης διαπραγμάτευσης» του 2015, αλλά και η… επιμονή του Γιάννη Στουρνάρα στην ανάγκη ύπαρξης προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης μετά τον Αύγουστο, είναι οι δύο «τάπες» που έριξαν οι συγκεκριμένοι αξιωματούχοι στην κυβέρνηση, προκαλώντας… αίσθηση.
Το «Π» εδώ και αρκετούς μήνες έχει αναφερθεί στο κόστος άνω των 200 δισ. ευρώ που προκλήθηκε στην οικονομία το 2015, αλλά η τοποθέτηση του απερχόμενου προέδρου του EuroWorking Group ήρθε σε μια στιγμή που κανείς δεν περίμενε να συμβεί κάτι τέτοιο. Σε συνέντευξη του κ. Βίζερ, η δήλωσή του, ότι «η ζημιά του 2015 δεν είναι 100 δισ. ευρώ αλλά τουλάχιστον διπλάσια», ήρθε σε μια στιγμή που η κυβέρνηση προσπαθεί να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας της κοινής γνώμης στην υπόθεση της Novartis για να καλύψει τις επώδυνες αλλαγές που πρέπει να προωθήσει τους επόμενους μήνες. Ο κ. Βίζερ έκανε λόγο για εγκληματικές παραλείψεις από την πλευρά του Γ. Βαρουφάκη και μίλησε ευθέως για συνολική ευθύνη της τότε κυβέρνησης.
Την ίδια στιγμή, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, από το βήμα εκδήλωσης του Ελληνο-Ισπανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου για την ελληνική οικονομία, αφού ανέφερε ότι η οικονομία ανακάμπτει, τάχθηκε για ακόμη μία φορά υπέρ της προληπτικής γραμμής πίστωσης, όταν θα βγει η Ελλάδα στις αγορές. Σημείωσε ότι η χώρα έχει διανύσει κάποια απόσταση μέχρι να αποκτήσει μόνιμη χρηματοδότηση από τις αγορές μετά το τέλος του προγράμματος, αλλά πρέπει να αποσαφηνιστούν το καθεστώς επιτήρησης στο οποίο θα ενταχθεί μέχρι να αποπληρώσει το 75% των δανείων αλλά και οι όροι και οι προϋποθέσεις με τους οποίους οι εταίροι είναι διατεθειμένοι να παράσχουν στη χώρα προληπτική πιστωτική γραμμή.
Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση έχει στοχοποιήσει τον Γ. Στουρνάρα μεταξύ άλλων και για το συγκεκριμένο θέμα, κάνοντας λόγο για «καθαρή έξοδο» στις αγορές σε αντίθεση με τον κεντρικό τραπεζίτη, ο οποίος εκτιμά ότι η προληπτική γραμμή πίστωσης θα παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια και θα οδηγήσει σε ταχύτερη μείωση του κόστους δανεισμού. Μάλιστα, όπως πρόσθεσε, «σε μια τέτοια περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορεί να συνεχίσει να δέχεται κατ’ εξαίρεση τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για τη χορήγηση ρευστότητας προς τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα».
του Λουκά Γεωργιάδη
