Η ιδιοκτησία στη χώρα μας στα χρόνια της κρίσης κατέρρευσε! Και ακόμη περισσότερο, στα χρόνια των...
ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Ό,τι με κόπους και θυσίες απέκτησαν οι Έλληνες το ξεπουλάνε σε τιμές κάτω της αξίας του, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα που προκάλεσαν η υπερφορολόγηση, η ανεργία και η απελπιστική υποχώρηση της αγοράς εργασίας.
Αυτή την εποχή έχει σημειωθεί ένα πρωτοφανές αρνητικό ρεκόρ. Περίπου 400.000 ακίνητα, συνολικής αξίας πάνω από 280 δισ. ευρώ –με βάση την τιμή στην οποία προσφέρονται από τους ιδιοκτήτες τους– έχουν βγει προς πώληση σε ολόκληρη την Ελλάδα!
Τα νούμερα προέρχονται από επίσημη βάση δεδομένων, που συγκεντρώνει πλέον το 90% των ελληνικών ακινήτων προς πώληση.
Ο αριθμός των 400.000 αγγελιών συμβαδίζει και με τις εκτιμήσεις των μεσιτών και των στελεχών της αγοράς, που κάνουν λόγο για ένα απόθεμα περί τα 450.000 ακίνητα που πωλούνται αυτήν τη στιγμή ανά την Ελλάδα, στην πλειονότητά τους πενταετίας και πάνω, δεδομένου ότι μέσα στην κρίση και κατά τη διάρκεια ειδικά των τελευταίων ετών, οι νέες κατασκευές είναι είδος προς… εξαφάνιση.
Ως προς την αξία, το νούμερο των 280 δισ. ευρώ αντιστοιχεί στις τιμές που ζητούν οι αγγελιοδότες, όταν καταχωρούν τις αγγελίες τους στις βάσεις δεδομένων του δικτύου, και είναι υψηλότερες σε σχέση με τις τελικές τιμές, οι οποίες υπολογίζεται ότι είναι, τελικά, κατά μέσο όρο χαμηλότερες σε ποσοστό μεταξύ 15% και 20%.
Η εικόνα στα επαγγελματικά ακίνητα
Στα επαγγελματικά ακίνητα και δη στην αγορά των γραφειακών χώρων, κατά το α΄ εξάμηνο του 2017 οι ονομαστικές τιμές στα γραφεία υψηλών προδιαγραφών για το σύνολο της χώρας μειώθηκαν κατά 0,7% σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2016, ενώ στα καταστήματα επίσης υψηλών προδιαγραφών οι τιμές πώλησης για το σύνολο της χώρας παρουσίασαν οριακή αύξηση 0,5% σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2016.
Τα πιο πολλά από τα σπίτια που «βγαίνουν στο σφυρί» ανήκουν σε πολίτες που προέρχονται από τη «μεσαία τάξη», μια κοινωνική κατηγορία που χτυπήθηκε ανηλεώς από την κρίση.
Με αντικειμενική δυσκολία διατήρησης της ακίνητης περιουσίας τους, οι ιδιοκτήτες –ευυπόληπτοι μέχρι χθες πολίτες– αναγκάζονται να τα «σκοτώσουν», αδυνατώντας να πληρώσουν τις δόσεις του ΕΝΦΙΑ.
Οι αλλοδαποί αγοραστές
Έτσι, πατρικά ή οικογενειακά διαμερίσματα με ιστορία και αναμνήσεις, σε προνομιούχες περιοχές, περνούν από τη μια μέρα στην άλλη σε χέρια αλλοδαπών που έχουν την οικονομική δυνατότητα, δηλαδή το… ρευστό, να τα αποκτήσουν σε τιμή ευκαιρίας!
Ποιοι είναι οι αγοραστές; Αλβανοί που πλούτισαν στην Ελλάδα, Τούρκοι που θέλουν ένα σπίτι σε ευρωπαϊκή χώρα, Κινέζοι επιχειρηματίες, Γερμανοί, Γάλλοι, Άραβες και Ρώσοι. Εκτός από τα σπίτια που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας και προσφέρονται ακόμα και προς 200 ευρώ το τετραγωνικό, η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε «playground» ξένων μικροεπενδυτών, οι οποίοι κάνουν απόβαση στο κέντρο της Αθήνας, στα νότια προάστια της Αττικής και στα ελληνικά νησιά. Αγοράζουν οροφοδιαμερίσματα, μονοκατοικίες και εξοχικά που σε πολλές περιπτώσεις μόλις χτίστηκαν, χωρίς ποτέ να κατοικηθούν από τους ιδιοκτήτες τους.
Με τον τρόπο αυτόν, εκτός από ακίνητα σε τιμή ευκαιρίας, εξασφαλίζουν άδεια παραμονής πέντε ετών και προνόμια Ευρωπαίων πολιτών μέσω της χορήγησης της ειδικής βίζας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, μόνο φέτος χορηγήθηκαν 1.573 άδειες σε επενδυτές ακινήτων, με πρώτη χώρα προέλευσης των αγοραστών την Κίνα (664 άδειες), δεύτερη τη Ρωσία (348), τρίτη την Αίγυπτο (77), τέταρτη τον Λίβανο (73) και πέμπτη την Ουκρανία (67).
Πάνε τα εξοχικά…
Χαρακτηριστική περίπτωση, ο Κώστας Ν.: «Όλες μας τις οικονομίες τις ρίξαμε στην ανέγερση του εξοχικού μας στη Σέριφο», εξομολογείται. «”Μόνο η γη δεν χάνει την αξία της”, μου έλεγε ο πατέρας μου και αυτό έλεγα κι εγώ μέχρι πρότινος στα παιδιά μου. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, όταν επιτέλους ολοκληρώθηκε το σπίτι, πίστευα ότι θα το χαρούμε εγώ και η οικογένειά μου.
Ήδη όμως έχουμε επικοινωνήσει με μία εταιρεία για να το πουλήσουμε σε ξένους, ενώ το ίδιο έχουν κάνει και κάποιοι από τους γείτονές μας».
Όπως μας εξηγεί, η συντήρηση ενός εξοχικού φαντάζει σήμερα δυσβάσταχτη. «Εξαιτίας της υπέρμετρης φορολογίας του ακινήτου από την επιβολή του χαρατσιού, που έγινε ΕΝΦΙΑ, μπορεί αύριο να χρειαστεί να πουλήσουμε και το σπίτι μας στην Αθήνα και να φορτωθούμε στα παιδιά μας. Τι να πω; Έχουμε λυγίσει».
Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις του γραφείου που έχει αναλάβει την πώληση του σπιτιού, ο κ. Κώστας στην καλύτερη περίπτωση θα μπορέσει να πουλήσει το σπίτι πολύ πιο φτηνά απ’ όσο του κόστισε για να το φτιάξει.
«Μου είπαν ότι χάνουμε αρκετά, επειδή το νησί δεν διαθέτει αεροδρόμιο ή δεν ανήκει στους διεθνείς τουριστικούς προορισμούς».
Όλα ανατράπηκαν
Η παραπάνω περίπτωση δεν είναι η μοναδική. Σήμερα, αν και έξι στους δέκα συνεχίζουν να διαθέτουν τουλάχιστον ένα ακίνητο, η παλιά αρχή ότι το ακίνητο είναι το ασφαλέστερο επενδυτικό καταφύγιο έχει ανατραπεί.
Παρά την έλλειψη Ελλήνων αγοραστών που ούτε έχουν το εισόδημα, ούτε είναι σε θέση να δανειστούν, οι ξένοι βλέπουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη νέα πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς. Εκτός από τα διαμερίσματα σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, τα οποία κατά γενική ομολογία πωλούνται σε εξευτελιστικές τιμές, στο παιχνίδι έχουν μπει και μικρά ακίνητα που βρίσκονται στον 2ο ή τον 3ο όροφο πολυκατοικιών σε περιοχές γύρω από το Καλλιμάρμαρο, την Πλάκα και το Κουκάκι.
Άλλη περίπτωση, η Ελένη και ο Γιώργος, που έχουν ήδη πουλήσει δύο από τα τρία διαμερίσματά τους σε Κινέζους. Αν και προορίζονταν για τα παιδιά τους, αποφάσισαν οικογενειακώς ότι είναι καλύτερα να τα «ξεφορτωθούν» για να μπορέσουν να συντηρήσουν τους εαυτούς τους με τα πολυπόθητα μετρητά που εξασφάλισαν.
«Ήρθαν και τα είδαν πολλές φορές και ήταν πολύ ευγενικοί. Μας είπαν ότι θαυμάζουν τον πολιτισμό και την Ιστορία μας και ότι έχουμε πολλά κοινά», λέει η Ελένη, για να τη διακόψει ο Γιώργος: «Ναι, αλλά εμείς ξεπουλιόμαστε κι αυτοί μας αγοράζουν. Δεν βλέπω τίποτα κοινό».
Οι Άραβες θέλουν θάλασσα
Τα γούστα διαφέρουν ανάλογα με την εθνικότητα. Οι Άραβες προτιμούν παραθαλάσσια ακίνητα. Η αθηναϊκή «Ριβιέρα» τούς κεντρίζει το ενδιαφέρον, αλλά αναζητούν και σπίτια σε δημοφιλή νησιά. Υπάρχουν μάλιστα ιδιαίτερα εντυπωσιακά οικήματα που πουλιούνται για να ξεχρεώσουν οι ιδιοκτήτες τα δάνεια που πήραν χωρίς φειδώ τις ημέρες της οικονομικής ευμάρειας. Οι Λιβανέζοι ζητούν σπίτια στον Αργοσαρωνικό, έχοντας ιδιαίτερη αδυναμία στην εντυπωσιακή θέα. Από την άλλη, οι Κινέζοι δείχνουν προτίμηση στο κέντρο της Αθήνας, αλλά προτιμούν να αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις όπου υπάρχουν πολλά διαμερίσματα για να μένουν όλοι μαζί.
Η Ελένη Γιωτοπούλου μένει στο σπίτι που κληρονόμησε από τους γονείς της. Είναι ένα διαμέρισμα 90 τ.μ. σε μια παλιά πολυκατοικία. Έχει όμως την τύχη να βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης. «Όλοι γνωριζόμαστε στην πολυκατοικία, καθώς πρόκειται για οικογένειες που μένουν εδώ πάνω από τρεις δεκαετίες. Σήμερα, τρεις από αυτές πούλησαν τα σπίτια τους σε Κινέζους – και μάλιστα κοψοχρονιά. Μέχρι τώρα παραμένουν κλειστά, δεν κατοικούνται. Το έκαναν για τη βίζα, οπότε δεν ενδιαφέρονται να μείνουν σ’ αυτά. Φοβάμαι ότι θα ακολουθήσουν και άλλοι».
Οι περιορισμοί
Οι Κινέζοι αγαπούν τη θάλασσα, αλλά τους ξενίζουν οι περιορισμοί στην οικοδόμηση στην παραλία και έτσι τις περισσότερες φορές αποφεύγουν την αγορά κατοικίας. Κάποιες φορές είναι και οι πιο διστακτικοί, καθώς υπήρξαν περιπτώσεις όπου ένας μεσίτης πούλησε ένα σπίτι στην Κυψέλη με αντικειμενική αξία 60.000 ευρώ αντί 250.000 ευρώ. «Οι Κινέζοι επικοινωνούν πολύ μεταξύ τους και είναι πιθανό να υπάρχει αρνητικό στίγμα για επενδύσεις στην Ελλάδα λόγω κακών εμπειριών ή κακών προηγούμενων».
Πολύ πρόσφατα, οι ξένοι έχουν αρχίσει να ανακαλύπτουν και τα βόρεια προάστια λόγω των πρεσβειών που βρίσκονται εκεί. Σύμφωνα με κτηματομεσιτικούς κύκλους, μέσα στο 2016 αυξήθηκε εντυπωσιακά ο αριθμός παλιών σπιτιών που πουλήθηκαν εκεί σε εντυπωσιακά χαμηλές τιμές. «Πρόκειται για οικογένειες που δεν έχουν τη δυνατότητα να συντηρήσουν τις περιουσίες που κληρονόμησαν και έτσι επωφελούνται οι ξένοι».
του Δημήτρη Σταυρόπουλου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
