Επτά κλινικές στην Ελλάδα χρησιμοποίησαν σπέρμα δότη από τη Δανία, το οποίο, σύμφωνα με μεγάλη διεθνή έρευνα, περιέχει μια γενετική μετάλλαξη που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο... εμφάνισης καρκίνου.
Τον Νοέμβριο του 2020, ένας Έλληνας γιατρός, ειδικός στον παιδικό καρκίνο, εντόπισε τη μετάλλαξη TP53 σε τρία παιδιά μιας οικογένειας που είχαν γεννηθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης με σπέρμα από τον συγκεκριμένο δότη. Ένα από τα παιδιά έχει ήδη νοσήσει με καρκίνο.
Το 2023, ο ίδιος γιατρός ανακάλυψε και τέταρτο παιδί που είχε συλληφθεί με σπέρμα του ίδιου δότη και φέρει επίσης τη μετάλλαξη.
Ο δότης, ο οποίος παρέδιδε σπέρμα από το 2005 και έχει υγιή ιστορικό, είχε περάσει επιτυχώς όλους τους ελέγχους αξιολόγησης. Ωστόσο, ένα ποσοστό των σπερματοζωαρίων του (έως και 20%) περιείχε την επικίνδυνη μορφή του γονιδίου TP53, το οποίο είναι κρίσιμο για την αποτροπή μετατροπής κυττάρων σε καρκινικά. Κάθε παιδί που συλλαμβάνεται από σπερματοζωάριο με τη μετάλλαξη φέρει το ελάττωμα σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού του.
Σύμφωνα με το BBC και άλλους ευρωπαϊκούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, ο δότης έχει αποκτήσει τουλάχιστον 197 παιδιά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ορισμένα από αυτά έχουν ήδη πεθάνει, ενώ μόνο μια μειονότητα μπορεί να αποφύγει την εμφάνιση καρκίνου στη διάρκεια της ζωής τους.
Η έρευνα ανέδειξε σοβαρές ελλείψεις στην εποπτεία της διακίνησης δωρεών σπέρματος, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας να παραδέχεται ότι το ίδιο σπέρμα χρησιμοποιήθηκε υπερβολικά σε ορισμένες χώρες. Οι ελληνικές αρχές δεν έχουν δώσει πληροφορίες επικαλούμενες νομικό απόρρητο, ενώ οι οικογένειες των παιδιών αντιμετωπίζουν σοβαρά ηθικά και νομικά ζητήματα.
