Κάθε Χριστούγεννα, ο Economist επιλέγει την χώρα της χρονιάς. Δεν πρόκειται για την πιο ευτυχισμένη χώρα γιατί θα ήταν σίγουρα μια χώρα από τη Σκανδιναβία, καθιστώντας τον διαγωνισμό βαρετό και... προβλέψιμο.
Ούτε, όμως, και η πιο επιδραστική γιατί τότε νικήτρια θα ήταν σίγουρα μια υπερδύναμη. Αντί γι΄ αυτό, το βρετανικό περιοδικό προσπαθεί κάθε φορά να ξεχωρίσει τη χώρα που βελτιώθηκε περισσότερο στη διάρκεια της χρονιάς, είτε πολιτικά, είτε οικονομικά, είτε με οποιονδήποτε άλλον ουσιαστικό τρόπο.
Η χρονιά που φθάνει στο τέλος της ήταν ταραχώδης, με τον Ντόναλντ Τραμπ να διαταράσσει το παγκόσμιο εμπόριο και τρομακτικές συγκρούσεις να σημαδεύουν περιοχές όπως η Γάζα και το Σουδάν. Αρκετές χώρες, ωστόσο, κατάφεραν να διαχειριστούν τις δυσκολίες καλά.
Ποιες χώρες ξεχώρισαν το 2025 και γιατί;
Ο Καναδάς εξέλεξε πρωθυπουργό έναν σοβαρό τεχνοκράτη αντί για έναν λαϊκιστή και κατάφερε να ορθώσει ανάστημα στο μπούλινγκ της Αμερικής. Οι ψηφοφόροι στη Μολδαβία απέρριψαν ένα φιλορωσικό κόμμα παρά τις απειλές και την παραπληροφόρηση της Μόσχας. Ο Τραμπ κατάφερε μια συμφωνία για μια εύθραυστη εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους. Η Νότια Κορέα ανέκαμψε από μια σοβαρή απειλή εναντίον της δημοκρατίας της. Ένα χρόνο πριν, ο πρόεδρος Γιουν Σουκ Γεόλ προσπάθησε να επιβάλλει στρατιωτικό νόμο στέλνοντας τον στρατό να κλείσει το κοινοβούλιο. Οι βουλευτές, οι διαδηλωτές και οι θεσμοί, όμως, άντεξαν και φέτος ο έκπτωτος πλέον πρόεδρος δικάστηκε για ανταρσία.
Άλλο ένα πρότυπο για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται οι βίαιες απόπειρες ανατροπής της συνταγματικής τάξης ήταν η Βραζιλία. Τον Σεπτέμβριο, δικαστήριο της χώρας επέβαλλε ποινή κάθειρξης 27 ετών στον Ζαΐρ Μπολσονάρο, πρώην πρόεδρο που έχασε τις εκλογές το 2022, ισχυρίστηκε πως έγινε νοθεία και επιχείρησε πραξικόπημα για να παραμείνει στην εξουσία. Τα πραξικοπήματα υπήρξαν η μάστιγα της Βραζιλίας στη διάρκεια του 20ού αιώνα και αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένας πραξικοπηματίας τιμωρήθηκε όπως έπρεπε. Η κυβέρνηση, επίσης, κατάφερε στη διάρκεια του 2025 να επιβραδύνει τον ρυθμό αποψίλωσης του Αμαζονίου, καταθέτοντας έτσι το μερίδιό της στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής. Η φιλορωσική της εξωτερική πολιτική, παρ' όλα αυτά, κηλίδωσε τα πεπραγμένα της, σύμφωνα με το περιοδικό.
Η εντυπωσιακή περίπτωση της Αργεντινής
Οι δύο ισχυρότεροι διεκδικητές του φετινού τίτλου είναι δύο πολύ διαφορετικές χώρες: η Αργεντινή και η Συρία. Η Αργεντινή κατέγραψε βελτίωση στην οικονομία της. Ο πρόεδρός της Χαβιέ Μιλέι επιχείρησε από το 2023 εκτεταμένες φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις ελπίζοντας να βγάλει τη χώρα του από περισσότερο από έναν αιώνα κρατισμού και στασιμότητας. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις, όπως ο τερματισμός των ελέγχων στις τιμές, η μείωση των δαπανών και η κατάργηση στρεβλωτικών επιχορηγήσεων, είναι εξαιρετικά δύσκολες γιατί είναι εξαιρετικά επώδυνες. Πολλοί προηγούμενοι μεταρρυθμιστές είχαν αποτύχει. Ο Μιλέι επέμεινε και οι ψηφοφόροι συνέχισαν να τον στηρίζουν. Το ίδιο έκανε και η Αμερική παρέχοντας σωσίβιο 20 δις δολαρίων για να αποσοβήσουν μια οικονομική κρίση. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Ο πληθωρισμός έπεσε από το 211% το 2023 στο 30% σήμερα. Ο δείκτης της φτώχειας μειώθηκε κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες από πέρσι, ο προϋπολογισμός έχει τεθεί υπό έλεγχο ενώ έχουν αρθεί οι περισσότεροι έλεγχοι κεφαλαίων. Παρ΄ όλα αυτά, η Αργεντινή εξακολουθεί να κινδυνεύει: οι περονιστές που διακυβέρνησαν κακά τη χώρα για δεκαετίες παραμονεύουν για να επιστρέψουν σε περίπτωση που σκοντάψει ο Πρόεδρος της χώρας ο οποίος, είναι η αλήθεια, έχει πολλά ελαττώματα. Ο Μιλέι δεν αποδέχεται την κριτική στο πρόσωπό του και είναι αντιμέτωπος με σκάνδαλα. Αν, ωστόσο, διατηρηθούν οι μεταρρυθμίσεις, ολόκληρη η πορεία της Αργεντινής θα αλλάξει για πάντα.
Η νικήτρια χώρα ποια είναι;
Στον αντίποδα, η βελτίωση της Συρίας ήταν πολιτική. Πριν από λίγο περισσότερο από έναν χρόνο, τη χώρα κυβερνούσε ο μισητός δικτάτορας Μπασάρ Αλ ΄Ασαντ, με την υποστήριξη του Ιράν και της Ρωσίας. Οι φυλακές ήταν γεμάτες με πολιτικούς κρατουμένους, οι αντιφρονούντες τιμωρούνταν με βασανιστήρια ή θάνατο. Δεκατρία χρόνια εμφυλίου πολέμου είχαν στοιχίσει τις ζωές περισσότερων από 500.000 ανθρώπων, τα στρατεύματα του ΄Ασαντ χρησιμοποιούσαν χημικά όπλα αδιακρίτως κατά αμάχων ενώ περισσότερα από 6 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εγκαταλείψει τη χώρα. Τον Δεκέμβριο του ΄24 ο ΄Ασαντ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Συρία καθώς αντάρτες ανέλαβαν την εξουσία. Ο Economist σημειώνει πως όταν το περιοδικό επέλεγε τη χώρα της χρονιάς πέρσι ήταν πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η πορεία που θα ακολουθούσε η χώρα. Ο νέος ηγέτης Αχμέντ Αλ Σάρα ήταν τζιχαντιστής και πολλοί φοβούνταν πως θα επέβαλλε μια άκαμπτη ισλαμιστική θεοκρατία ή πως η χώρα θα υπέκυπτε στο χάος. Τίποτε από τα δύο δεν συνέβη. Οι γυναίκες δεν υποχρεώνονται να κυκλοφορούν καλυμμένες ή να παραμένουν στο σπίτι. Η ψυχαγωγία και ακόμη και το αλκοόλ επιτρέπονται. Ο Αλ Σάρα έφερε μια σειρά από ευχάριστες εκπλήξεις κρατώντας την χώρα ενωμένη και χτίζοντας καλές σχέσεις με την Αμερική και τις χώρες του Κόλπου. Η οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει, επίσης, με την χαλάρωση των κυρώσεων της Δύσης.
Τεράστια προβλήματα, όμως, παραμένουν. Παραστρατιωτικές ομάδες προχώρησαν δύο φορές σε φρικτές σφαγές τοπικών μειονοτήτων με 2000 νεκρούς. Ο Αλ Σάρα κυβερνά με φυλετικά κριτήρια και σε μια τόσο εύθραυστη χώρα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος πολλά να πάνε στραβά.
Παρ΄ όλα αυτά, η Συρία είναι σήμερα πιο ευτυχισμένη και πιο ειρηνική απ΄ ό,τι ήταν το 2024. Δεν είναι πλέον καθολικός ο φόβος στη χώρα. Η ζωή δεν είναι εύκολη, είναι, όμως, σε γενικές γραμμές κανονική για τους περισσότερους κατοίκους της. Απόδειξη οι περίπου 3 εκατομμύρια Σύροι που έχουν επιστρέψει στην πατρίδα τους. Η Συρία είναι, για αυτούς τους λόγους, η επιλογή του Economist ως χώρα της χρονιάς που φθάνει στο τέλος της.
