Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρουσίασε για πρώτη φορά αναλυτικά το αναθεωρημένο 20σέλιδο σχέδιο ειρήνης που έχει επεξεργαστεί το Κίεβο σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου που προκάλεσε η... ρωσική εισβολή.
Το προσχέδιο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, το οποίο αποκάλυψε η The Kyiv Independent, θα παραδοθεί στη Ρωσία μέσα στις επόμενες ώρες, από την αμερικανική αντιπροσωπεία που βρίσκεται στη Μόσχα
Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, το αρχικό σχέδιο των 28 σημείων -το οποίο είχε επικριθεί έντονα στο Κίεβο ως υπερβολικά παραχωρητικό- «συμπυκνώθηκε» σε 20 βασικά σημεία, μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, έχουν συνταχθεί ξεχωριστά κείμενα για εγγυήσεις ασφαλείας Ουκρανίας, ΗΠΑ, Ευρώπης, - και διμερής συμφωνία Κιέβου με Ουάσιγκτον, ενώ υπάρχει και ειδικό οικονομικό πλαίσιο που περιγράφεται ως «οδικός χάρτης για την ευημερία της Ουκρανίας».
Ζελένσκι: Οι βασικοί άξονες του σχεδίου
Το σχέδιο προβλέπει ρητή αναγνώριση της Ουκρανίας ως κυρίαρχου κράτους και δεσμευτική συμφωνία μη επίθεσης με τη Ρωσία, με μηχανισμό παρακολούθησης της εκεχειρίας μέσω δορυφορικής επιτήρησης.
Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις διατηρούνται στις 800.000 σε καιρό ειρήνης, ενώ προβλέπονται εγγυήσεις τύπου «Άρθρου 5» από ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ευρωπαϊκά κράτη: σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης, ενεργοποιείται συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση και επαναφορά όλων των κυρώσεων.
Παράλληλα, η Ουκρανία δεσμεύεται στη μη πυρηνική της ιδιότητα και επιταχύνει τη διαδικασία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα (2027–2028). Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης τεράστιο πακέτο ανοικοδόμησης ύψους 800 δισ. δολαρίων, με έμφαση σε υποδομές, ενέργεια, τεχνολογία και εξόρυξη φυσικών πόρων, καθώς και ειδικό ρόλο της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Τα «αγκάθια»: Ζαπορίζια και Ντονμπάς
Δύο κρίσιμα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, σύμφωνα με το Kyiv Independent: ο έλεγχος του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια και το καθεστώς του Ντονμπάς. Η Ουάσιγκτον φέρεται να προτείνει κοινή διαχείριση του σταθμού από Ουκρανία, Ρωσία και ΗΠΑ, πρόταση που το Κίεβο απορρίπτει, ζητώντας αποκλειστικό ουκρανοαμερικανικό σχήμα και πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής.
Όσον αφορά τις κατεχόμενες περιοχές, το σχέδιο αναγνωρίζει τη γραμμή του μετώπου κατά την υπογραφή ως de facto σύνορο, με πρόβλεψη διεθνών δυνάμεων επιτήρησης και ενδεχόμενων «δυνητικών ελεύθερων οικονομικών ζωνών». Ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι η Ουκρανία δεν αποδέχεται αποχώρηση από εδάφη που ελέγχει σήμερα.
Ζελένσκι: Τα επόμενα βήματα
Για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία, απαιτείται κύρωση από το ουκρανικό κοινοβούλιο και ενδεχομένως δημοψήφισμα εντός 60 ημερών.
Η εκεχειρία προβλέπεται να ξεκινήσει άμεσα μετά την υπογραφή από Ουκρανία, ΗΠΑ, Ευρώπη και Ρωσία, ενώ την εποπτεία θα έχει Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με το προσχέδιο.
Παρά τα ανοιχτά ζητήματα, ο Ζελένσκι μίλησε για «ουσιαστική πρόοδο», τονίζοντας ότι το σχέδιο θέτει σαφείς κόκκινες γραμμές για την ουκρανική κυριαρχία και ανοίγει – για πρώτη φορά μετά από χρόνια – ένα συγκεκριμένο παράθυρο για τον τερματισμό του πολέμου.
