Ο στρατός στους δρόμους του Λος Άντζελες: Γιατί ο Τραμπ κατηγορείται για κατάχρηση εξουσίας

 

Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναπτύξει την Εθνοφρουρά και τους Πεζοναύτες στο Λος Άντζελες, επικαλούμενος εξαιρετικές εξουσίες, έχει προκαλέσει πολιτική θύελλα και έντονες νομικές αντιδράσεις, αναζωπυρώνοντας το ερώτημα για τα όρια της προεδρικής εξουσίας και τη χρήση του στρατού σε... αστικές υποθέσεις.

Σε μια σπάνια χρήση ομοσπονδιακής εξουσίας, ο Ντόναλντ Τραμπ επικαλέστηκε το άρθρο 10, παράγραφος 12406 του Κώδικα των ΗΠΑ, το οποίο επιτρέπει στον πρόεδρο να κινητοποιήσει την Εθνική Φρουρά σε ομοσπονδιακή υπηρεσία για να «αποκρούσει εισβολή, καταστείλει εξέγερση ή να εφαρμόσει τους νόμους των Ηνωμένων Πολιτειών» όταν οι τακτικές δυνάμεις είναι ανεπαρκείς.

Ωστόσο, η κίνηση αυτή έχει δεχτεί έντονη κριτική από τον κυβερνήτη της Καλιφόρνια, Γκέιβιν Νιούσομ, και τον δήμαρχο του Λος Άντζελες, Έρικ Γκαρσέτι, οι οποίοι επιμένουν ότι έχουν την κατάσταση υπό έλεγχο. «Αυτή είναι μια σοβαρή παραβίαση της πολιτειακής κυριαρχίας και μια παράνομη υπέρβαση εξουσίας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Δεν χρειαζόμαστε, ούτε καλωσορίζουμε αυτή την παρέμβαση», δήλωσε ο κυβερνήτης Νιούσομ.

Σύμφωνα με το ομοσπονδιακό δίκαιο, τα μέλη της Εθνοφρουράς και των Πεζοναυτών περιορίζονται αυστηρά στις αρμοδιότητές τους. Όταν ενεργοποιούνται με βάση το άρθρο 10, δεν έχουν εξουσιοδότηση να συμμετέχουν άμεσα σε δραστηριότητες επιβολής του νόμου, όπως συλλήψεις, εκτός αν πρόκειται για αυτοάμυνα ή προστασία ομοσπονδιακής περιουσίας και προσωπικού. Ο «Νόμος για την Εξέγερση», ο οποίος θα έδινε ευρύτερες εξουσίες, δεν έχει ενεργοποιηθεί από τον Τραμπ. 

Νομικοί εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι η χρήση του άρθρου 10 σε αυτό το πλαίσιο είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη και ενδεχομένως δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο. «Αυτή είναι μια υπέρβαση της προεδρικής εξουσίας», δήλωσε η καθηγήτρια Εμίλυ Κάρτερ, ειδική στο συνταγματικό δίκαιο του UCLA. «Ο νόμος προορίζεται για ακραίες περιπτώσεις, όπως πραγματική εξέγερση ή εισβολή, όχι για διαδηλώσεις».   

Η Καλιφόρνια απάντησε υποβάλλοντας αγωγή για να μπλοκάρει την ανάπτυξη των στρατευμάτων, υποστηρίζοντας ότι οι ενέργειες του προέδρου παραβιάζουν τόσο το ομοσπονδιακό δίκαιο όσο και το Σύνταγμα, ιδιαίτερα τη δέκατη τροποποίηση, η οποία διατηρεί για τις πολιτείες τις εξουσίες που δεν έχουν ανατεθεί στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. «Δεν θα παραμείνουμε αμέτοχοι ενώ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καταπατά τα δικαιώματα των κατοίκων της Καλιφόρνια», δήλωσε ο Γενικός Εισαγγελέας Χαβιέρ Μπεσέρα. 

Η ανάπτυξη στρατευμάτων που δεν έχουν εκπαιδευτεί για την αστυνόμευση πολιτών δημιουργεί νομικά και ηθικά διλήμματα για το στρατιωτικό προσωπικό και αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης των πολιτών. Οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι υπονομεύεται η θεμελιώδης δημοκρατική αρχή ότι ο στρατός δεν πρέπει να αστυνομεύει τους πολίτες. 

Η τελευταία φορά που ένας πρόεδρος των ΗΠΑ έστειλε την Εθνοφρουρά ενάντια στην επιθυμία μιας πολιτείας ήταν το 1965, όταν ο Λίντον Τζόνσον έστειλε στρατεύματα στην Αλαμπάμα για να προστατεύσει διαδηλωτές για τα ατομικά δικαιώματα. Πιο πρόσφατες αναπτύξεις, όπως κατά τις ταραχές για τον άγριο ξυλοδαρμό του Ρόντνεϊ Κινγκ το 1992 στο Λος Άντζελες και τις διαδηλώσεις του 2020, πραγματοποιήθηκαν κατόπιν αιτήματος των πολιτειακών αρχών.  

Οι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η απόφαση του Τραμπ είναι πρωτίστως ένα μήνυμα στο εσωτερικό των ΗΠΑ με αποδέκτες όσους αμφισβητούν την πολιτική του. «Αυτή είναι μια ιδιαίτερα πολιτική κίνηση, σχεδιασμένη να προβάλει δύναμη και να ευχαριστήσει τη βάση του προέδρου», δήλωσε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, Δρ. Μαρκ Ρέινολντς. «Αλλά διατρέχει τον κίνδυνο να εντείνει περαιτέρω τις εντάσεις και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην αμερικανική κυβέρνηση» εξήγησε. 

Οι διαδηλώσεις στο Λος Άντζελες αποτελούν απάντηση στις πρόσφατες επιδρομές της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) για τον εντοπισμό παράτυπων μεταναστών. Πράκτορες της ICE, με θωρακισμένα, πραγματοποίησαν εφόδους σε γειτονιές με μεγάλο πληθυσμό μεταναστών, κατά τις οποίες συνελήφθησαν πάνω από 100 άτομα σε χώρους εργασίας, χώρους στάθμευσης και άλλους δημόσιους χώρους.

Πολλοί διαδηλωτές είναι εξοργισμένοι με τις επιθετικές τακτικές που χρησιμοποιεί η ICE και τη σκληρή στάση της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στη μετανάστευση, την οποία θεωρούν ότι στοχεύει τις ευάλωτες κοινότητες και διαλύει οικογένειες. Καθώς οι εντάσεις κλιμακώθηκαν, ορισμένες διαμαρτυρίες κατέληξαν σε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών δυνάμεων, με υλικές ζημιές και συλλήψεις. Ωστόσο, πολλές διαδηλώσεις παρέμειναν ειρηνικές, με τους συμμετέχοντες να τονίζουν την ανάγκη να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των μεταναστών.