Πώς οι Βαλκάνιοι γκάνγκστερ έγιναν οι κορυφαίοι προμηθευτές κοκαΐνης στην Ευρώπη.
Ήταν το 2018, όταν ο καταδικασμένος διακινητής κοκαΐνης Slobodan Kostovski δραπέτευσε από φυλακή της Βραζιλίας και επέστρεψε στην Ευρώπη με πλαστό διαβατήριο.
Ο Σέρβος επέστρεψε γρήγορα στις παλιές του συνήθειες, όπως ισχυρίζεται η αστυνομία. Τον περασμένο Αύγουστο, ο Kostovski συνελήφθη στο Βελιγράδι, κατηγορούμενος για τη μεταφορά 2,7 τόνων κοκαΐνης από τη Βραζιλία με ένα σκάφος 22 μέτρων που συνελήφθη κοντά στα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας.Με το παρατσούκλι «ο στρατηγός» από τους συνεργάτες του, διακινούσε «μεγάλες ποσότητες» σκόνης προς «την Ευρώπη για μεγάλο χρονικό διάστημα», έγραψε η σερβική αστυνομία σε μια έκθεση πληροφοριών του 2022, την οποία εξασφάλισε αποκλειστικά το Reuters. Ο Kostovski, που σήμερα είναι 70 ετών, είχε ζήσει στη Βραζιλία επί σειρά ετών.
Είναι μια θέση που του επέτρεψε να δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς με παραγωγούς κοκαΐνης στη γειτονική Κολομβία, τη Βολιβία και το Περού και να οργανώσει τη θαλάσσια μεταφορά των ναρκωτικών στην Ευρώπη, σύμφωνα με το σερβικό έγγραφο.
Ο Kostovski, ο οποίος δεν έχει ακόμη απολογηθεί, βρίσκεται τώρα σε φυλακή του Βελιγραδίου εν αναμονή της δίκης, σύμφωνα με εκπρόσωπο της ανώτατης εισαγγελίας. Ο δικηγόρος του Kostovski, Stefan Jokic, αρνήθηκε κάνει κάποιο σχόλιο.
Η επιστροφή του Kostovski στην Ευρώπη το 2018 συνέπεσε με μια ευοίωνη στιγμή για το εμπόριο κοκαΐνης στην ήπειρο. Καθώς η παραγωγή της Νότιας Αμερικής αυξήθηκε κατά την τελευταία δεκαετία, οι Βαλκάνιοι διακινητές ήταν σε ιδανική θέση για να υποδαυλίσουν την ευρωπαϊκή ζήτηση, λένε οι αρχές. Τώρα κυριαρχούν στην πολύπλοκη υλικοτεχνική υποδομή της μεταφοράς της κοκαΐνης από τα εργαστήρια παραγωγής των Άνδεων στους πωλητές του δρόμου στο Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο, συμβάλλοντας στη μετατροπή της Ευρώπης στη Νο 1 αγορά κοκαΐνης στον κόσμο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters.
Το έχουν καταφέρει αξιοποιώντας εγκληματικές επαφές σε κοινότητες της βαλκανικής διασποράς και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και διεισδύοντας στο σύστημα της θαλάσσιας ναυτιλίας που διακινεί περίπου το 90% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών, σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής για την καταπολέμηση των ναρκωτικών.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: O κατηγορούμενος για διακίνηση ναρκωτικών Slobodon Kostovski | Federal Police of Brazil
«Όταν μιλάμε για αποστολές μεγάλης κλίμακας για τον εφοδιασμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, η μόνη ομάδα που έχει ηγεμονική θέση είναι τα Βαλκάνια», δήλωσε ο Ivo Silva, ντετέκτιβ της ομοσπονδιακής αστυνομίας της Βραζιλίας, ο οποίος ερεύνησε τον Kostovski στα τέλη της δεκαετίας του 2000 στο πλαίσιο της επιχείρησης Niva, μιας από τις πρώτες μεγάλες έρευνες για τους Βαλκάνιους διακινητές κοκαΐνης που δρούσαν από τη Βραζιλία.
Δουλεύοντας με μικρούς πυρήνες
Οι βαλκανικές οργανώσεις διακίνησης έχουν αποφύγει την από πάνω προς τα κάτω, εδαφική δομή των καρτέλ του Μεξικού και της Κολομβίας, δουλεύοντας σε μικρούς πυρήνες που είναι ιδιαίτερα κινητικοί, μυστικοπαθείς και ικανοί να διακινούν εκπληκτικά μεγάλα φορτία κοκαΐνης, όπως δήλωσαν αξιωματούχοι της δίωξης ναρκωτικών.
Αν και οι συμμορίες δεν είναι μονολιθικές και έχουν εμπλακεί στις δικές τους αιματηρές, εσωτερικές διαμάχες, συλλογικά αυτές οι κλίκες έχουν ονομαστεί από τις αρχές επιβολής του νόμου ως το «Βαλκανικό Καρτέλ». Τα δίκτυά τους έχουν αποδειχθεί δύσκολο σε διείσυση και ακόμη δυσκολότερο, να ανατραπούν.
«Δεν υπάρχει αυστηρή ιεραρχική δομή στο Βαλκανικό Καρτέλ», δήλωσε στο Reuters ένας πρώην αξιωματούχος της αμερικανικής υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών (DEA) που έχει ερευνήσει αυτές τις συμμορίες. «Δεν υπάρχει νονός», όπως σημειώνει.
Βαλκανική «σφραγίδα» στην κοκαΐνης
Βαλκανικά αποτυπώματα μπορούν πλέον να βρεθούν στο μεγαλύτερο μέρος της κοκαΐνης που εισέρχεται στην Ευρώπη κάθε χρόνο, δήλωσαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της ευρωπαϊκής υπηρεσίας κατά των ναρκωτικών. Το Κέντρο Θαλάσσιας Ανάλυσης και Επιχειρήσεων, η ευρωπαϊκή υπηρεσία που συντονίζει τις συλλήψεις ναρκωτικών στα ύδατα του Ατλαντικού, δήλωσε ότι πέρυσι κατασχέθηκαν στη θάλασσα 9,11 τόνοι κοκαΐνης, ένα ρεκόρ που συνδέεται με Βαλκάνιους εγκληματίες: Αντιστοιχεί σε αύξηση 300% από το 2015.
Τα πρόσφατα στοιχεία κατασχέσεων υποδηλώνουν ότι το κύμα κοκαΐνης στην Ευρώπη - και οι Βαλκάνιοι διακινητές που το καθοδηγούν - δεν επιβραδύνεται. Στο βελγικό λιμάνι της Αμβέρσας, την κορυφαία πύλη εισόδου της Ευρώπης για την κοκαΐνη της Νότιας Αμερικής, οι αρχές κατέσχεσαν πέρυσι 116 τόνους - κάτι που επίσης καταγράφεται ως ρεκόρ. Τα ολλανδικά τελωνεία δέσμευσαν σχεδόν 60 τόνους το 2023, σχεδόν ένα πέμπτο πάνω από το σύνολο του 2022.
Η περιοχή των Βαλκανίων είναι μια χερσόνησος στη νοτιοανατολική Ευρώπη που εκτείνεται από την Αδριατική Θάλασσα έως τη Μαύρη Θάλασσα. Αν και οι γεωγραφικοί ορισμοί διαφέρουν, οι χώρες που θεωρούνται ευρέως ως βαλκανικά κράτη περιλαμβάνουν την Αλβανία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, την Κροατία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία, τη Σλοβενία και τη Ρουμανία.
Οι αρχές λένε ότι η μακρά ιστορία της περιοχής όσον αφορά τη ναυτιλία, το λαθρεμπόριο και τη μετανάστευση υπήρξε καθοριστική για την άνοδο των βαλκάνιων διακινητών.
Συνεργασία με… οποιονδήποτε
Το άρθρο του Reuters βασίζεται σε χιλιάδες σελίδες αστυνομικών αρχείων, αναφορών πληροφοριών και δικαστικών εγγράφων από την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική, καθώς και σε συνεντεύξεις με περισσότερους από δύο δωδεκάδες αξιωματούχους και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Το υλικό απεικονίζει τους Βαλκάνιους διακινητές ως μια επιχειρηματική ομάδα ειδικών της εφοδιαστικής αλυσίδας που είναι «μπολιασμένοι» σε κάθε κρίκο της αλυσίδας εφοδιασμού κοκαΐνης, μια θέση που τους έχει καταστήσει απαραίτητους σε άλλα συνδικάτα που επιθυμούν να μεταφέρουν φορτία από τη Νότια Αμερική.
Οι Βαλκάνιοι εγκληματίες «είναι περισσότερο από ευτυχείς να συνεργαστούν με Ισραηλινούς, Ολλανδούς, Σουηδούς, Δομινικανούς, κινεζικές τριάδες», δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος της DEA. «Θα συνεργαστούν, πραγματικά, με οποιονδήποτε». Ωστόσο, έχουν σε μεγάλο βαθμό απομακρυνθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είπε, αποθαρρυνόμενοι από την κυριαρχία των μεξικανικών καρτέλ και την αυστηρότερη αστυνόμευση των ΗΠΑ.
Η άνοδος των βαλκανικών συμμοριών στα ανώτερα κλιμάκια του παγκόσμιου εμπορίου κοκαΐνης κάνει την αστυνομία να προσπαθεί να συμβαδίσει. Οι κατασχέσεις κοκαΐνης στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη έφτασαν το 2021 το ρεκόρ των 315 τόνων, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC), ξεπερνώντας τους 250 τόνους που κατασχέθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η καθαρότητα της κοκαΐνης στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σταθερά την τελευταία δεκαετία, ανέφερε το UNODC, κάτι που είναι ένδειξη της αφθονίας της.
Με την ήπειρο να πνίγεται, οι δολοφονίες που σχετίζονται με τα ναρκωτικά ανταγωνίζονται πλέον την τρομοκρατία ως την κορυφαία απειλή για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων του μπλοκ, Ylva Johansson.
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ulf Kristersson επιστράτευσε πέρυσι τον στρατό της χώρας του για να βοηθήσει στην καταστολή της βίας των συμμοριών που συνδέονται με τα ναρκωτικά και περιλαμβάνουν βομβιστικές επιθέσεις και παιδοκτόνους.
Τον Μάρτιο, οι ελληνικές αρχές εξάρθρωσαν μια βαλκανική συμμορία που φέρεται να ευθύνεται για περισσότερες από 60 δολοφονίες σε όλη την Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Τον ίδιο μήνα, οι δρόμοι των Βρυξελλών συγκλονίστηκαν από πολλαπλές μάχες με πυροβόλα όπλα στις οποίες φέρεται να εμπλέκεται η αλβανική μαφία.
Ισχυρότερη από ποτέ η βαλκανική παρουσία στη Λατινική Αμερικής
Στη Λατινική Αμερική, η βαλκανική παρουσία είναι τώρα ισχυρότερη από ποτέ, σύμφωνα με έναν ερευνητή της βαλκανικής ομάδας δράσης της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας Europol. Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι υπάρχουν περισσότεροι από 50 μεγάλοι πυρήνες διακίνησης από τα Δυτικά Βαλκάνια που δρουν σε όλη τη Λατινική Αμερική, με εκατοντάδες γκάνγκστερ διασκορπισμένους σε όλη την περιοχή.
Ο ντετέκτιβ της ομοσπονδιακής αστυνομίας της Βραζιλίας Alexandre Custodio, ο οποίος ηγήθηκε πέρυσι μιας μεγάλης επιχείρησης κατά των λαθρεμπόρων από τα Βαλκάνια, δήλωσε ότι είχε «εντυπωσιαστεί» από την κυριαρχία τους στο υπερατλαντικό εμπόριο κοκαΐνης.
«Αυτή τη στιγμή στη Λατινική Αμερική είναι η κύρια μαφία στο θαλάσσιο εμπόριο», είπε.
Ενσωμάτωση στη Λατινική Αμερική
Οι αρχές λένε ότι η υπεροχή των Βαλκάνιων εγκληματιών στο παγκόσμιο εμπόριο κοκαΐνης είναι ο καρπός της επένδυσης δύο δεκαετιών σε ανθρώπους και διασυνδέσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1991 και τη δεκαετία των εθνοτικών συγκρούσεων που ακολούθησε, οι Βαλκάνιοι εγκληματίες δημιούργησαν ακμάζουσες επιχειρήσεις λαθρεμπορίου μέσα από το χάος. Όταν η ειρήνη εγκαταστάθηκε στην περιοχή στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ορισμένοι από αυτούς κατευθύνθηκαν στη Λατινική Αμερική σε αναζήτηση νέων ευκαιριών.
Εκεί δημιούργησαν συμμαχίες με ισχυρές εγκληματικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας και της Πρώτης Διοίκησης της Πρωτεύουσας της Βραζιλίας, για να τους βοηθήσουν να προμηθεύονται και να μεταφέρουν φτηνή κοκαΐνη, δήλωσαν αξιωματούχοι της υπηρεσίας καταπολέμησης ναρκωτικών.
Η σταδιακή κυριαρχία τους στη διατλαντική οδό λαθρεμπορίου υποβοηθήθηκε από τη ναυτική τεχνογνωσία που απέκτησαν μέσα από αιώνες βαλκανικής ναυτοσύνης. Χιλιάδες άνδρες από την περιοχή εργάζονται σε φορτηγά πλοία, ορισμένοι από τους οποίους αποδείχθηκαν επιρρεπείς στη διαφθορά ή τον εξαναγκασμό, σύμφωνα με τις αρχές καταπολέμησης των ναρκωτικών, τις εκθέσεις της αστυνομίας και τα δικαστικά έγγραφα.
Οι βαλκάνιοι διακινητές δωροδοκούν ή απειλούν βαλκάνιους ναυτικούς για να πειράξουν τα εμπορευματοκιβώτια, να κρύψουν κοκαΐνη στα πράγματά τους ή να τη μεταφέρουν στα πλοία τους από μικρότερες βάρκες ενώ βρίσκονται στη θάλασσα.
Επιστρέφοντας στην ξηρά, εγκληματίες της βαλκανικής κοινότητας της ευρωπαϊκής διασποράς παρείχαν υποδομές διανομής και λιανικής πώλησης για τις πωλήσεις στο δρόμο, δίνοντας στο Βαλκανικό Καρτέλ παρουσία σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, δήλωσαν οι αρχές.
Ο Kostovski, ο φυλακισμένος Σέρβος, ανήκε στο πρώτο κύμα αυτών των γκάνγκστερ που πόνταρε το μέλλον του στη Λατινική Αμερική, σύμφωνα με την αστυνομία της Βραζιλίας.
Βρέθηκε στο ραντάρ τους το 2006, μετά από μια πληροφορία από Γερμανούς αστυνομικούς, σύμφωνα με την έκθεση 3.025 σελίδων της επιχείρησης Niva που συνέταξε η ομοσπονδιακή αστυνομία της Βραζιλίας. Μέχρι τότε, ο Kostovski είχε συγκεντρώσει «ένα πολύ μεγάλο ποινικό μητρώο» που περιελάμβανε ένοπλη ληστεία, ανθρωποκτονία και αποδράσεις από φυλακές στη Σουηδία και τις Κάτω Χώρες, σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1989.
Αφού προσγειώθηκε στη Λατινική Αμερική, ο Kostovski έκανε λαθρεμπόριο τσιγάρων από την Παραγουάη πριν επεκταθεί «σε άλλες παράνομες δραστηριότητες, όπως η διακίνηση ναρκωτικών και όπλων και το ξέπλυμα χρήματος», σύμφωνα με μια έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως και την οποία εξασφάλισε το Reuters.
Μέχρι το 2006, είχε εγκατασταθεί στην παράκτια πόλη Vilha Velha, κοντά στο λιμάνι της Βιτόρια. Εκεί ζούσε σε ένα παραλιακό διαμέρισμα με τη Βραζιλιάνα σύζυγό του και τον γιο τους, σύμφωνα με την έκθεση Operation Niva.
Η απόφαση του Kostovski να εγκατασταθεί στη Βραζιλία δεν ήταν τυχαία, δήλωσαν αξιωματούχοι των αρχών επιβολής του νόμου, δεδομένης της εκτεταμένης ακτογραμμής της και της γειτνίασης με χώρες παραγωγής κοκαΐνης.
«Υπήρξε μια συντονισμένη στρατηγική προσπάθεια από νωρίς να σταλούν εκπρόσωποι διαφόρων ομάδων του Βαλκανικού Καρτέλ στη Νότια Αμερική για να εγκατασταθούν, να ριζώσουν, να παντρευτούν ντόπιους», δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος της DEA. «Τελικά, πολλοί από αυτούς έγιναν αδέσμευτοι μεσίτες» κοκαΐνης.
Ο Kostovski ταξίδευε συχνά, χρησιμοποιώντας διαβατήρια με ψεύτικα ονόματα που καθιστούσαν τις κινήσεις του δύσκολο να εντοπιστούν, σύμφωνα με τα έγγραφα των αμερικανικών και βραζιλιάνικων μυστικών υπηρεσιών.
Ο πρώην πράκτορας της DEA δήλωσε ότι η αστυνομία σε όλο τον κόσμο άργησε να αναγνωρίσει πόσο μεγάλοι παίκτες είχαν γίνει οι Βαλκάνιοι, εν μέρει επειδή αυτοί οι διακινητές υπερέχουν στο να μεταπηδούν μεταξύ δικαιοδοσιών με πλαστά έγγραφα.
Φωτογραφία: Ο Kostovski απεικονίζεται με τη Βραζιλιάνα σύζυγό του, Sandra, σε μια φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στο δημόσιο λογαριασμό της στο Instagram στις 15 Μαΐου 2019 | INSTAGRAM
Θαλάσσια κυριαρχία
Τον Ιούνιο του 2019, οι αμερικανικές αρχές κατέσχεσαν περίπου 18 τόνους κοκαΐνης - αξίας άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων - κρυμμένους σε ένα φορτηγό πλοίο με την ονομασία MSC Gayane. Το πλοίο με προορισμό το Ρότερνταμ είχε ελλιμενιστεί στη Φιλαδέλφεια μετά από ταξίδι στη Λατινική Αμερική.
Η κατάσχεση, μια από τις μεγαλύτερες ποσότητες κοκαΐνης στην ιστορία των ΗΠΑ, αποκάλυψε πόσο βαθιά είχαν εισχωρήσει τα βαλκανικά καρτέλ στον κλάδο της ποντοπόρου ναυτιλίας, και συγκεκριμένα στη Mediterranean Shipping Company, την πλοιοκτήτρια εταιρεία του πλοίου. Γνωστή ως MSC, η εταιρεία με έδρα τη Γενεύη είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσμο. Είναι επίσης σημαντικός εργοδότης βαλκάνιων ναυτικών και λειτουργεί κέντρο εκπαίδευσης πληρωμάτων στο Μαυροβούνιο.
Οκτώ μέλη του πληρώματος του MSC Gayane -μεταξύ των οποίων πέντε Μαυροβούνιοι και ένας Σέρβος- καταδικάστηκαν τελικά για λαθρεμπόριο κοκαΐνης σε μια τολμηρή νυχτερινή επιχείρηση που περιελάμβανε τη μεταφορά ναρκωτικών στο πλοίο από ταχύπλοα σκάφη που το ακολουθούσαν. Οι δικηγόροι των καταδικασθέντων βαλκάνιων ναυτικών είτε δεν απάντησαν είτε αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Ο Goran Gogic, ένας Μαυροβούνιος πρώην πυγμάχος βαρέων βαρών, για τον οποίο οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι ήταν ο επικεφαλής λογιστής πίσω από το φορτίο, φυλακίζεται επί του παρόντος στη Νέα Υόρκη εν αναμονή της δίκης του. Ο δικηγόρος του, Joseph Corozzo, δήλωσε ότι ο Gogic διατηρεί την αθωότητά του.
Η MSC δήλωσε στο Reuters ότι το λαθρεμπόριο κοκαΐνης είναι «ένα θέμα που αφορά όλο τον κλάδο και απαιτεί μια απάντηση σε όλο τον κλάδο». Η εταιρεία δήλωσε ότι είχε ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας μετά το περιστατικό του 2019 με δεκάδες εκατομμύρια σε ετήσιες επενδύσεις, μεταξύ άλλων στην τεχνολογία. Όλοι οι εργολάβοι της ελέγχονται διεξοδικά, πρόσθεσε η MSC.
Έγγραφα της βραζιλιάνικης αστυνομίας που δεν είχαν προηγουμένως δημοσιοποιηθεί δείχνουν ότι Βαλκάνιοι γκάνγκστερς στόχευαν πλοία της MSC στη Νότια Αμερική για πάνω από μια δεκαετία πριν από τη μεγάλη σύλληψη στις ΗΠΑ.
Τον Σεπτέμβριο του 2010, η ομοσπονδιακή αστυνομία που διεξήγαγε την έρευνα για την επιχείρηση Niva κατέσχεσε 29 κιλά κοκαΐνης κρυμμένα σε σακούλες με είδη διατροφής που μετέφεραν δύο Μαυροβούνιοι ναυτικοί, καθώς προσπαθούσαν να επιβιβαστούν στο φορτηγό πλοίο τους, το MSC Sandra, το οποίο είχε ελλιμενιστεί στο λιμάνι της Παραναγούα στη νοτιοανατολική Βραζιλία.
Οι ναύτες, Dragan Jovanovic και Vladimir Bulajic, καταδικάστηκαν σε εννιάμισι χρόνια φυλάκισης στην πολιτεία του Σάο Πάολο. Το ίδιο και ο Μπόρις Πέρκοβιτς, ο Μαυροβούνιος με έδρα τη Βραζιλία, ο οποίος, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, τους προμήθευε με τα ναρκωτικά.
Η MSC δήλωσε στο Reuters ότι το λαθρεμπόριο κοκαΐνης είναι «ένα θέμα που αφορά όλο τον κλάδο και απαιτεί μια απάντηση σε όλο τον κλάδο». Η εταιρεία δήλωσε ότι είχε ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας μετά το περιστατικό του 2019 με δεκάδες εκατομμύρια σε ετήσιες επενδύσεις, μεταξύ άλλων στην τεχνολογία. Όλοι οι εργολάβοι της ελέγχονται διεξοδικά, πρόσθεσε η MSC.
Έγγραφα της βραζιλιάνικης αστυνομίας που δεν είχαν προηγουμένως δημοσιοποιηθεί δείχνουν ότι Βαλκάνιοι γκάνγκστερς στόχευαν πλοία της MSC στη Νότια Αμερική για πάνω από μια δεκαετία πριν από τη μεγάλη σύλληψη στις ΗΠΑ.
Τον Σεπτέμβριο του 2010, η ομοσπονδιακή αστυνομία που διεξήγαγε την έρευνα για την επιχείρηση Niva κατέσχεσε 29 κιλά κοκαΐνης κρυμμένα σε σακούλες με είδη διατροφής που μετέφεραν δύο Μαυροβούνιοι ναυτικοί, καθώς προσπαθούσαν να επιβιβαστούν στο φορτηγό πλοίο τους, το MSC Sandra, το οποίο είχε ελλιμενιστεί στο λιμάνι της Παραναγούα στη νοτιοανατολική Βραζιλία.
Οι ναύτες, Dragan Jovanovic και Vladimir Bulajic, καταδικάστηκαν σε εννιάμισι χρόνια φυλάκισης στην πολιτεία του Σάο Πάολο. Το ίδιο και ο Μπόρις Πέρκοβιτς, ο Μαυροβούνιος με έδρα τη Βραζιλία, ο οποίος, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, τους προμήθευε με τα ναρκωτικά.
Ο Πέρκοβιτς - ο οποίος, σύμφωνα με την αστυνομία, εργαζόταν επίσης με το συνεργείο του Kostovski στη Βίλα Βέλχα - αφέθηκε ελεύθερος το 2018 και πέθανε δύο χρόνια αργότερα, σύμφωνα με τα αρχεία των ομοσπονδιακών και πολιτειακών δικαστηρίων της Βραζιλίας. Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τους Γιοβάνοβιτς και Μπούλαγιτς, οι οποίοι είναι πλέον ελεύθεροι.
Η MSC αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση.
Τα πλοία της εταιρείας βρίσκονταν επίσης στο επίκεντρο του κυκλώματος διακίνησης του Kostovski, σύμφωνα με την έκθεση Operation Niva.
Από τη βάση του στην πολιτεία Espírito Santo, ο Kostovski και το πλήρωμά του εκπόνησαν ένα σχέδιο για να επωφεληθούν από μία από τις κορυφαίες εξαγωγές της περιοχής. Η πολιτεία είναι η πρωτεύουσα της βιομηχανίας διακοσμητικών λίθων της Βραζιλίας, η οποία στέλνει με πλοία φορτία μαρμάρου και πλακών γρανίτη σε όλο τον κόσμο. Ο Kostovski και η ομάδα του σχεδίαζαν να ανοίξουν τα μπλοκ, να κρύψουν κοκαΐνη στις εσοχές και στη συνέχεια να τα στείλουν στην Ανατολική Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση Operation Niva.
Τον Ιούλιο του 2010, σύμφωνα με την έκθεση, το δεξί χέρι του Kostovski, ένας πολίτης από τη Βόρεια Μακεδονία ονόματι Branislav Panevski, νοίκιασε μια διακριτική αποθήκη κοντά στο λιμάνι της Βιτόρια για να εκτελέσει το έργο. Καθώς πλησίαζε η ημερομηνία εξαγωγής των λίθων, ο Panevski είπε σε έναν Βραζιλιάνο προμηθευτή ότι μόνο μία ναυτιλιακή εταιρεία θα ήταν κατάλληλη. «Χρειαζόμαστε μόνο την MSC», είπε, σύμφωνα με την αστυνομική απομαγνητοφώνηση του τηλεφώνου που παρακολουθήθηκε.
Η MSC αρνήθηκε να σχολιάσει την αστυνομική απομαγνητοφώνηση.
Τελικά, το σχέδιο της συμμορίας ναυάγησε. Στις αρχές Νοεμβρίου 2010, η ομοσπονδιακή αστυνομία της Βραζιλίας πραγματοποίησε έφοδο στην αποθήκη του Panevski, όπου βρήκε σχεδόν 159 κιλά κοκαΐνης κρυμμένα σε μία από τις πέτρες. Ο Panevski και ο Kostovski συνελήφθησαν και οι δύο και τους επιβλήθηκαν ποινές κάθειρξης 20 ετών για διεθνή διακίνηση ναρκωτικών. Η Sandra Kostovski, η οποία βοήθησε στη χρηματοδότηση της επιχείρησης του συζύγου της, εισάγοντας λαθραία μετρητά στη Βραζιλία με πτήσεις από την Ευρώπη, έλαβε ποινή κάθειρξης 14 ετών. Τώρα είναι ελεύθερη. Αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ο Panevski φυλακίστηκε στη δυτική πολιτεία Mato Grosso do Sul. Το 2019, διέφυγε κατά τη διάρκεια μιας σύντομης άδειας, περνώντας με πλαστή ταυτότητα στη Βολιβία, όπου τελικά συνελήφθη και επέστρεψε στη Βραζιλία για να εκτίσει την ποινή του. Έκτοτε αφέθηκε ελεύθερος, σύμφωνα με αξιωματικό της ομοσπονδιακής αστυνομίας που ερευνά το δίκτυο του Kostovski στη Βραζιλία.
Ο Kostovski, επίσης, διέφυγε κατά τη διάρκεια μιας άδειας φυλάκισης το 2018, χρησιμοποιώντας ένα πλαστό διαβατήριο για να επιστρέψει στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον αξιωματικό της ομοσπονδιακής αστυνομίας.
Περίπου εκείνη την εποχή, η ευρωπαϊκή αστυνομία άρχισε να ερευνά δύο υπηρεσίες κρυπτογραφημένων επικοινωνιών - EncroChat και Sky ECC - που πίστευε ότι χρησιμοποιούνταν ευρέως από γκάνγκστερ. Μέσα σε δύο χρόνια, Γάλλοι, Ολλανδοί και Βέλγοι αστυνομικοί είχαν παγιδεύσει τα κανάλια. Σε δεκάδες εκατομμύρια συνομιλίες, ανακάλυψαν ένα πολυσύχναστο οικοσύστημα του υποκόσμου, όπου οι ύποπτοι μιλούσαν ανοιχτά για λαθρεμπόριο ναρκωτικών, διακίνηση όπλων και σχέδια δολοφονίας. Το EncroChat και το Sky ECC έπαψαν να λειτουργούν. Αλλά οι επιπτώσεις των υποκλοπών συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με περισσότερες από 6.500 συλλήψεις από το 2020, σύμφωνα με την Europol.
Η νομιμότητα των αστυνομικών υποκλοπών έχει αμφισβητηθεί από καταδικασμένους γκάνγκστερ και τους δικηγόρους τους σε εφετεία σε όλη την Ευρώπη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η δίωξη του Gogic, του φερόμενου ως εγκέφαλου του φορτίου MSC Gayane, στηρίζεται εν μέρει στις υποκλαπείσες συνομιλίες του Sky ECC, σύμφωνα με τον δικηγόρο του, ο οποίος δήλωσε ότι θα αμφισβητήσει το παραδεκτό τους.
Το βαλκανικό καρτέλ βυθίζεται
Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν υπερασπιστεί τις μεθόδους τους ως νόμιμες και λένε ότι πολλά εγκλήματα αποτράπηκαν από τις υποκλοπές. Η Europol δήλωσε πέρυσι ότι οι επικοινωνίες αυτές αποκάλυψαν «τον σημαντικό ρόλο των εγκληματικών δικτύων ... (από) την περιοχή των Βαλκανίων στο παγκόσμιο εμπόριο κοκαΐνης».
Στα τέλη του 2021, όταν η αστυνομία του Βελιγραδίου απέκτησε πρόσβαση στις συνομιλίες, συνειδητοποίησε ότι ο Kostovski ήταν και πάλι στο παιχνίδι μετά την απόδρασή του από τη Βραζιλία, συντονίζοντας «αποστολές ναρκωτικών μέσω κρυπτογραφημένων πλατφορμών», όπως προκύπτει από τις εκθέσεις της σερβικής και της ισπανικής αστυνομίας που περιήλθαν στην κατοχή του Reuters.
Για περισσότερο από ένα χρόνο, οι αστυνομικοί παρακολουθούσαν τον Kostovski καθώς συναντιόταν με συνεργάτες του σε όλη την Ευρώπη υποτίθεται ότι οργάνωνε αυτό που πίστευαν ότι θα ήταν ένα μεγάλο φορτίο. Μέχρι τα μέσα του 2023, η αστυνομία είχε εντοπίσει το πλοίο που ο Kostovski φέρεται να σχεδίαζε να φορτώσει με κοκαΐνη και να διασχίσει τον ωκεανό: το «Oceania Dos». Μέχρι τη στιγμή που έφυγε από τη βραζιλιάνικη πόλη Σαλβαδόρ τον περασμένο Ιούλιο, οι αρχές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού παρακολουθούσαν κάθε κίνησή του.
«Το βαλκανικό καρτέλ βυθίζεται», δήλωσε η Europol μετά την κατάσχεση του σκάφους στις 24 Αυγούστου 2023 και τη σύλληψη του Kostovski.
AP Photo | Αρχείο
Νέα γενιά
Δύο μήνες αργότερα, στη Βραζιλία, οι αρχές συνέλαβαν έναν ακόμη μεγάλο διακινητή του Βαλκανικού Καρτέλ: Aleksandar Nesic.
Ο πατέρας του, ο Goran, είχε φτάσει για πρώτη φορά στη Βραζιλία το 2004, και μέσα σε λίγα χρόνια, σύμφωνα με την αστυνομία, ο μεγαλύτερος Nesic είχε γίνει ο ηγέτης διαφόρων διασυνδεδεμένων βαλκανικών πυρήνων σε όλη τη Βραζιλία -συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Kostovski και Perkovic- που μετέφεραν βολιβιανή κοκαΐνη στην Ευρώπη. Οι αρχές είπαν ότι άρχισε επίσης να διδάσκει στον γιο του Aleksandar το εμπόριο.
Ο Goran Nesic, ο κεντρικός στόχος της έρευνας της επιχείρησης Niva, καταδικάστηκε για διακίνηση ναρκωτικών το 2013 και του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 15 ετών στην πολιτεία του Σάο Πάολο. Εκδόθηκε πίσω στη Σερβία το 2018 για να εκτίσει μια εκκρεμούσα ποινή οκτώ ετών, αλλά τώρα είναι ελεύθερος. Μέσω του δικηγόρου του, Ortelio Viera Marrero, ο Goran Nesic αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ο Aleksandar ανέλαβε τα ηνία, σύμφωνα με την αστυνομία της Βραζιλίας, και άρχισε να βάζει το δικό του στίγμα στην οικογενειακή επιχείρηση.
Είχε μεγαλώσει στο Guarujá κοντά στο λιμάνι του Σάντος, ένα σημαντικό σημείο επιβίβασης για την κοκαΐνη που φεύγει από τη Νότια Αμερική, λένε οι αρχές. Ενώ ο πατέρας του προτιμούσε να δωροδοκεί βαλκάνιους ναυτικούς για να μεταφέρει το προϊόν του στην Ευρώπη με φορτηγά πλοία, είπε η αστυνομία, ο νεότερος Nesic στράφηκε σε μικρότερα πλοία για να αποφύγει τις αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου στα βραζιλιάνικα και ευρωπαϊκά λιμάνια. Ο Nesic φέρεται να αγόρασε φτηνά αλιευτικά σκάφη, τα οποία μετασκευάζει με επιπλέον δεξαμενές καυσίμων, γεμίζει με κοκαΐνη και τα στελεχώνει με βαλκανικά ή βραζιλιάνικα πληρώματα για να κάνει το πέρασμα του Ατλαντικού.
Την 1η Απριλίου 2022, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αναχαίτισε το Alcatraz I κοντά στο Πράσινο Ακρωτήριο, κατάσχοντας σχεδόν 5,5 μετρικούς τόνους κοκαΐνης. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες κατασχέσεις κοκαΐνης στον κόσμο εκείνη τη χρονιά.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 16 Αυγούστου 2022, το πολεμικό ναυτικό της Βραζιλίας συνέλαβε το Dom Isaac XII στα ανοικτά των ακτών της βορειοανατολικής πολιτείας Ceará, βρίσκοντας 1,2 μετρικούς τόνους κοκαΐνης στο πλοίο.
«Ο Aleksandar Nesic ήταν ο κύριος χρηματοδότης (ή αγοραστής) των φορτίων κοκαΐνης που κατασχέθηκαν στα σκάφη Alcatraz I και Dom Isaac XII», έγραψε η ομοσπονδιακή αστυνομία της Βραζιλίας σε μια έκθεση του 2023 σχετικά με την επιχείρηση, που περιήλθε αποκλειστικά στην κατοχή του Reuters.
Ο Nesic συνελήφθη στο σπίτι του στην Guarujá στις 5 Οκτωβρίου 2023 και φυλακίστηκε εν αναμονή της δίκης. Σήμερα, 31 ετών, αρνήθηκε να μιλήσει με δημοσιογράφο του Reuters. Ο δικηγόρος του, Marrero, ο οποίος εκπροσωπεί τόσο τον πατέρα όσο και τον γιο, δήλωσε ότι ο Aleksandar ήταν αθώος.
Παρά τις κάποιες συλλήψεις μεγάλων βαλκανικών διακινητών, αυτοί συνεχίζουν να κατακλύζουν την Ευρώπη με κοκαΐνη λόγω των διαρκώς εξελισσόμενων τακτικών τους, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Ο Custodio, ο Βραζιλιάνος ντετέκτιβ που ηγήθηκε της έρευνας για τον Aleksandar Nesic, δήλωσε ότι οι βαλκανικές συμμορίες συνήθιζαν να δημιουργούν εικονικές εταιρείες για να διευκολύνουν τη διακίνηση των ναρκωτικών τους, αλλά τώρα αποκτούν νόμιμους εξαγωγείς.
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος για την καταπολέμηση των ναρκωτικών που έχει συνεργαστεί με τον Custodio δήλωσε ότι οι Βαλκάνιοι γκάνγκστερ «είναι η μεγαλύτερη ατμομηχανή που κινεί» το ανθούσα εμπόριο κοκαΐνης στην Ευρώπη. «Έχουν τελειοποιήσει τη μεθοδολογία τους - και λειτουργεί», όπως είπε.
