Latest News

Τετάρτη 19 Απριλίου 2023

Σουδάν: Οι πρωταγωνιστές της εμφύλιας σύρραξης - Ποιοι είναι και γιατί πολεμούν

 Η έκρηξη βίας στο Σουδάν έχει τις ρίζες της στο ταραγμένο πολιτικό τοπίο των... τελευταίων δεκαετιών.

Αυτές τις μέρες πολεμούν οι στρατιώτες που είναι πιστοί στον στρατηγό Αμπντέλ Φάταχ αλ-Μπουρχάν, που είναι επικεφαλής του ανεξάρτητου συμβουλίου μεταβατικής διακυβέρνησης του Σουδάν και οι άνδρες της παραστρατιωτικής οργάνωσης RSF, υπό τον στρατηγό Μοχάμαντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστό με το ψευδώνυμο Χεμεντί, ο οποίος είναι αναπληρωτής επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης. Η σύγκρουση ανάμεσα στους δύο ισχυρούς άνδρες του Σουδάν έχει εκτροχιάσει τη διαδικασία μετάβασης σε μία πολιτική κανονικότητα και πυροδότησε φόβους για γενικευμένη σύγκρουση.

Στην σύγκρουση αυτή εμπλέκονται σημαντικοί περιφερειακοί παίκτες και δυνάμεις που ασκούν επιρροή στην Μέση Ανατολή, αλλά και εκείνοι που χαράσσουν τους χάρτες στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγάλος παίκτης στο Σουδάν και έχουν την δυνατότητα να επηρεάσουν ευθέως κάποια άτομα που έχουν ρόλο στις εξελίξεις, μέσω της παράδοσης ή της διακοπής τεραστίων ποσοτήτων βοήθειας, στην οποία στηρίζεται η χώρα για να επιβιώσει.

Οι ΗΠΑ παίζουν ρόλο στις εξελίξεις και μέσω των διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ, ή των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και λόγω της δυνατότητας που έχουν να οικοδομούν συμμαχίες μικρότερων δυνάμεων.. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι είναι στρατηγικής σημασίας η αποκατάσταση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, με απώτερο στόχο να αποκρούσουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και της Ρωσίας.

Η Ουάσινγκτον καλωσόρισε την ανατροπή του δικτάτορα Ομάρ αλ-Μπασίρ, το 2019, αλλά έχει επικριθεί για πολύ χαλαρή στάση έναντι των δύο στρατιωτικών που έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο έκτοτε και κυρίως έναντι του Μπουρχάν.

Ο στρατηγός Αμπντέλ Φάταχ αλ-Μπουρχάν

Η Κίνα καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να κερδίσει φίλους στην ανατολική Αφρική, μέσω μεγάλων έργων υποδομών, οικονομικών επενδύσεων, δανείων και με την στήριξη που παρέχει σε συγκεκριμένους παίκτες. Παρόλο που η Κίνα φιλοδοξεί να έχει ρόλο μεσολαβητή για να διευρύνει την επιρροή της σε όλη την Αφρική, Ο Guardian εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες στην παρούσα σύγκρουση. Ωστόσο η στάση ίσων αποστάσεων που τηρεί το Πεκίνο, του εξασφαλίζει δυνητικά την προοπτική να οικοδομήσει σχέσεις με όποιον κερδίσει το «μπρα-ντε-φερ» για την εξουσία στο Σουδάν.

Αντιθέτως, η Ρωσία συντάσσεται απολύτως με τον Χεμεντί και το RSF. Ο πρώην πολέμαρχος συνδέεται με τις προσπάθειες της Ρωσίας να εξασφαλίσει πρόσβαση στα χρυσωρυχεία του Σουδάν, ώστε να χρηματοδοτήσει την εισβολή στην Ουκρανία και για τον λόγο αυτό έχουν αναλάβει δράση στην αφρικανική χώρα οι παραστρατιωτικοί της Wagner, οι οποίοι συνεργάζονται με το RSF. Η Ρωσία αποσκοπεί επίσης στην δημιουργία μίας μεγάλης ναυτικής βάσης στη χώρα, από την οποία θα μπορεί να επιχειρεί στον Ινδικό Ωκεανό.

Η Αίγυπτος είχε πάντα σχέσεις με τον  σουδανικό στρατό και έχει πάρει σαφή θέση  υπέρ του στρατηγού Μπουρχάν. Αιγύπτιοι στρατιώτες, που έχουν τον ρόλο των «εκπαιδευτών», έχουν αιχμαλωτιστεί από τους παραστρατιωτικούς της RSF τις τελευταίες μέρες. Το Κάιρο θα ήθελε να παραμείνει η εξουσία στα χέρια ενός στρατιωτικού στην αχανή γειτονική της χώρα, ώστε να υπάρχει σταθερότητα. Η Αίγυπτος θέλει την υποστήριξη του Χαρτούμ στη διαμάχη με την Αιθιοπία για τη ροή των υδάτων του Νείλου.

Ο στρατηγός Μοχάμαντ Χαμντάν Νταγκάλο

Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι επίσης σημαντικοί παίκτες στο Σουδάν, και οι ισχυροί άνδρες των αραβικών κρατών έχουν προσωπικές σχέσεις με σημαντικά άτομα στο Σουδάν. Οι δύο χώρες έχουν «τροφοδοτήσει» με τεράστια χρηματικά ποσά το Σουδάν μετά το 2019, σε μία προσπάθεια στήριξης ενός καθεστώτος που θα είναι φιλικό προς αυτές. Ο πολέμαρχος Χεμεντί εξασφάλισε θετική εικόνα στέλνοντας χιλιάδες Σουδανούς στον πόλεμο στην Υεμένη, στο πλαίσιο της συμμαχίας Σαουδαράβων και Εμιρατινών, αλλά και ο Μπουρχάν είναι αποδεκτός. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ συντονίζονται περισσότερο με την δυτική πολιτική στο Σουδάν τα τελευταία χρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ταυτίζεται με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, υποστηρίζοντας μία συμβιβαστική λύση για τη μετάβαση του Σουδάν στην πολιτική διακυβέρνηση. Αν το Σουδάν βυθιστεί και πάλι στο χάος η Ευρώπη θα δεχτεί νέα κύματα προσφύγων, προοπτική που ανησυχεί κατά κύριο λόγο την Γαλλία, που φοβάται και τις συνέπειες στις εύθραυστες χώρες που βρίσκονται δυτικά του Σουδάν.