Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σημείωσε πως οι ελλείψεις που καταγράφονται σε σιτηρά και λίπασμα, λόγω του πολέμου, οι αυξημένες θερμοκρασίες και τα προβλήματα μεταφοράς αγαθών, που έχει προκαλέσει η πανδημία, απειλούν να «οδηγήσουν δεκάδες εκατομμύρια άτομα στα όρια της επισιτιστικής ανασφάλειας».
Μιλώντας σε συνεδρίαση του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη αναφορικά με την ασφάλεια τροφίμων, είπε πως αυτά που μπορεί να ακολουθήσουν είναι «υποσιτισμός, μαζική πείνα και ο λιμός, σε μία κρίση που μπορεί να διαρκέσει χρόνια».
Κάλεσε, παράλληλα, τη Ρωσία να απελευθερώσει τις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών, επισημαίνοντας πως είναι σε «συνεχείς επαφές» με τη Μόσχα κι άλλες χώρες για να βρεθεί λύση.
«Οι πολύπλοκες επιπτώσεις σε θέματα ασφάλειας, οικονομίας και χρηματοδότησης απαιτούν καλή θέληση από όλες τις πλευρές για να επιτευχθεί μια συμφωνία-πακέτο» δήλωσε για τις συζητήσεις του με τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Τουρκία, τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους. «Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, διότι οι δημόσιες δηλώσεις θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις πιθανότητες επιτυχίας».
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι διεθνείς οικονομικές κυρώσεις, έχουν διαταράξει τις προμήθειες λιπασμάτων, σιταριού κι άλλων προϊόντων και από τις δύο χώρες, ανεβάζοντας τις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ουκρανία και Ρωσία παράγουν το 30% των σιτηρών.
Πριν από τον πόλεμο, η Ουκρανία εξήγαγε 4,5 τόνους γεωργικών προϊόντων τον μήνα, 12% του σιταριού του πλανήτη, 15% καλαμποκιού και το μισό ηλιέλαιο.
Αλλά, πόλεις λιμάνια όπως η Οδησσός έχουν αποκοπεί από ρωσικά πολεμικά πλοία και οι προμήθειες μπορούν να ταξιδέψουν για τους προορισμούς τους μόνο από χερσαίες διαδρομές.
Οι τιμές έχουν εκτοξευτεί. Ο δείκτης τιμών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων του ΟΗΕ έφτασε σε ιστορικό υψηλό σχεδόν 160 μονάδων τον Μάρτιο, προτού μειωθεί κατά 1,2 ή 0,8% τον Απρίλιο. Οι δείκτες τιμών δημητριακών και κρέατος σημείωσαν επίσης υψηλά ρεκόρ τον Μάρτιο.
«Ας είμαστε ξεκάθαροι. Δεν υπάρχει αποτελεσματική λύση χωρίς την επανένταξη της παραγωγής τροφίμων της Ουκρανίας» σημείωσε ο Γκουτέρες. «Η Ρωσία πρέπει να επιτρέψει την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών που είναι αποθηκευμένα σε ουκρανικά λιμάνια».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος συμμετείχε στη συνεδρίαση του ΟΗΕ, επεσήμανε: «Ο κόσμος φλέγεται. Έχουμε λύσεις. Πρέπει να δράσουμε και να δράσουμε τώρα».
Οι αυξημένες τιμές ενέργειας έχουν, επίσης, παίξει ρόλο στην παρούσα κρίση καθώς η παραγωγή λιπασμάτων είναι πιο ακριβή. Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής ορισμένων λιπασμάτων και φυσικού αερίου στον κόσμο.
Τα λιπάσματα δεν έχουν ενταχθεί στη λίστα με τις κυρώσεις, αλλά οι πωλήσεις έχουν διαταραχθεί από τα μέτρα που έχουν ληφθεί κατά του ρωσικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενώ η Μόσχα έχει επίσης περιορίσει τις εξαγωγές, λένε διπλωμάτες.
Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε επιπλέον χρηματοδότηση 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον μετριασμό των «καταστροφικών συνεπειών» της.
