Δημιουργώντας πλαστά προφίλ στο Facebook ρώσοι πράκτορες επιχείρησαν να κατασκοπεύσουν τον Εμμανουέλ Μακρόν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας –που... πραγματοποιήθηκε σε δύο γύρους- για την ανάδειξη προέδρου της Γαλλίας, σύμφωνα με μέλος του αμερικανικού κογρκέσου και δύο ακόμη προσώπων που δεν κατονομάζονται.
Στο αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters αναφέρεται ότι πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών επιχείρησαν να κατασκοπεύσουν την προεκλογική εκστρατεία του γάλλου προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, δημιουργώντας ψεύτικα προφίλ στο Facebook.
Από την πλευρά του το Facebook ανακοίνωσε τον περασμένο Απρίλιο ότι έλαβε μέτρα κατά πλαστών προφίλ που διέσπειραν παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με τις γαλλικές εκλογές.
Τον επόμενο μήνα, στελέχη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είχαν δηλώσει στο Reuters ότι στις υποκλοπές εμπλέκονταν χάκερς με διασυνδέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση, αλλά δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν ότι οι χάκερς ενήργησαν κατ’ εντολήν του Κρεμλίνου, αφού δεν είχαν αποδείξεις που να πιστοποιούν κάτι τέτοιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία έχει κατ’ επανάληψη έχει αρνηθεί κάθε ανάμειξη στις γαλλικές εκλογές μέσω υποκλοπών και διαρροών ηλεκτρονικών μηνυμάτων και εγγράφων.
Εκπρόσωπος του Facebook επιβεβαίωσε στο πρακτορείο ότι κατάφερε να εντοπίσει κατασκοπευτικούς λογαριασμούς στη Γαλλία τους οποίους και απενεργοποίησε. Η εταιρεία μάλιστα ενημέρωσε για τα ευρήματά της τα μέλη του Κογκρέσου. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο αριθμός των λογαριασμών του Facebook που απενεργοποιήθηκαν στη Γαλλία για προώθηση προπαγάνδας ή για αποστολή μηνυμάτων spam – μεγάλος αριθμός των οποίων σχετίζονταν με την εκλογές – ανήλθε σε70.000 χιλιάδες, ενώ η εταιρεία είχε ανακοινώσει τον Απρίλιο ότι είχε κλείσει 30.000 τέτοιους λογαριασμούς.
Οι φίλοι των… φίλων
Σύμφωνα με τις πηγές που επικαλείται το Reuters οι ρώσοι πράκτορες υποδυόμενοι τους φίλους, φίλων συνεργατών του Μακρόν προσπαθούσαν να αποσπάσουν από αυτούς προσωπικές πληροφορίες.
Υπάλληλοι του Facebook παρατήρησαν τις προσπάθειές τους στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και τους εντόπισαν χρησιμοποιώντας μέσα τα οποία στο παρελθόν είχε χρησιμοποιήσει η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, η GRU – δήλωσαν οι πηγές αυτές που ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμες, επειδή συζητούσαν ευαίσθητες κυβερνητικές και ιδιωτικές διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Το Facebook είπε στους αμερικανούς αξιωματούχους ότι δεν θεωρεί ότι οι πράκτορες είχαν «σκάψει αρκετά βαθιά» ώστε να κάνουν τους στόχους να κατεβάσουν κακόβουλο λογισμικό ή να αποκαλύψουν πληροφορίες σχετικά με τη σύνδεσή τους, που θεωρούν ότι ενδεχομένως να ήταν και ο στόχος της επιχείρησης.
Η ίδια μονάδα της GRU , που έφερε την κωδική ονομασία Fancy Bear ή APT 28 στην βιομηχανία της κυβερνοασφάλειας, κατηγορήθηκε ότι είχε διεισδύσει στα συστήματα της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος στην διάρκεια των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ το 2016 και ότι είχε χακάρει πολλούς άλλους πολιτικούς στόχους. Η GRU πάντως δεν απάντησε στο αίτημα να σχολιάσει.
Ηλεκτρονικοί λογαριασμοί που ανήκουν σε αξιωματούχους της εκστρατείας του Μακρόν παραβιάστηκαν και το περιεχόμενό τους διασκορπίστηκε στο διαδίκτυο κατά τις τελευταίες μέρες πριν από τον επαναληπτικό γύρο μεταξύ Μακρόν και Λεπέν.
Οι δυνάμεις επιβολής του νόμου στη Γαλλία και αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών δεν έχουν δημοσίως κατηγορήσει κάποιον για τις προεκλογικές επιθέσεις.
Ο Μουνίρ Μαχζουμπί, ο οποίος ήταν διευθυντής ψηφιακών μέσων του πολιτικού κινήματος του Μακρόν France En Marche και σήμερα είναι υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής στην κυβέρνησή του, δήλωσε τον Μάιο στο Reuters ότι κάποιοι ειδικοί θεμάτων ασφαλείας κατηγορούν συγκεκριμένα την GRU παρότι δεν διαθέτουν αποδείξεις. Ο Μαχζουμπί και το France En Marche αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Όπως γράφει το Politico, η προεκλογική εκστρατεία του Μακρόν, επειδή ακριβώς ανέμενε μαζική επίθεση υποκλοπής, είχε δημιουργήσει δεκάδες πλαστούς λογαριασμούς ηλεκτρονικής αλληλογραφίας για να προκαλέσει σύγχυση στους επίδοξους χάκερς.
Υπάρχουν λίγα γνωστά παραδείγματα εξελιγμένων προσπαθειών κατασκοπείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 2015 η εγχώρια υπηρεσία αντικατασκοπείας της Βρετανίας MI5 προειδοποίησε ότι εχθρικές δυνάμεις χρησιμοποιούσαν το δίκτυο LinkedIn για να συνδεθούν και να προσπαθήσουν να στρατολογήσουν κυβερνητικούς υπαλλήλους.
Τα ίδια τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σπανίως σχολιάζουν τέτοιες επιχειρήσεις όταν αποκαλύπτονται.
Το Facebook, το οποίο δέχεται αυξανόμενες πιέσεις από κυβερνήσεις ανά τον κόσμο για να ελέγξει τις «πλαστές ειδήσεις» και την προπαγάνδα μέσα από την πλατφόρμα του, έκανε ένα βήμα διαφάνειας με έκθεσή του τον Απρίλιο σχετικά με «επιχειρήσεις πληροφόρησης», όπως τις χαρακτήριζε. Ο μεγαλύτερος όγκος αυτού του εγγράφου αναφερόταν στις αποκαλούμενες επιχειρήσεις επηρεασμού, που περιλαμβάνουν λογαριασμούς οι οποίοι διασπείρουν συνδέσμους παραπέμποντας σε ψευδείς ειδήσεις προκειμένου να επηρεάσουν την κοινή γνώμη.
